Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
Ogólnezałożeniasystemuodpowiedzialności
prawnejwochronieśrodowiska
1.1.Pojęcie„odpowiedzialnościprawnej”ijejtypy
Pojęcie„odpowiedzialnośćniejestwyłączniekategoriąprawną,oodpowie-
dzialnościmożnadyskutowaćtakżenagrunciefilozofii,etyki,psychologiiitd.
Zregułyjednakodpowiedzialnośćjestwiązanazwykonywaniemokreślonego
obowiązkuijestrozumianajakorozliczeniezwykonaniategoobowiązku.Poję-
cieobowiązkujestwówczasopisywaneszeroko-jesttonietylkonakazokreślo-
negoaktywnegozachowaniasięwoznaczonychsytuacjach(czylidziałania),ale
takżenakazpowstrzymaniasięoddziałania(czylizaniechania),jeżelidziałanie
byłobyocenianeujemnie.Ustalenieobowiązkuniemusibyćdokonanewsposób
wyraźny,wformiezapisanejnormyzachowaniasię,możetobyćtakżenorma
ocharakterzezwyczajowym,wynikającazogólnychzasadetykiczymoralności.
Wtensposóbodpowiedzialnośćjestogólniedefiniowanajakokoniecznośćzda-
niasprawyzwykonaniaokreślonegoobowiązkuobciążającegodanypodmiot.
„Zdaniesprawyzwykonaniaobowiązku”toocenatego,cosięzrobiłobądźnie,
alerównieżponiesienieewentualnychkonsekwencji(sankcji)ztytułuniewłaści-
wegowykonaniategożobowiązku.
Odpowiedzialnośćprawnanatomiasttotakaodpowiedzialność,którajestop-
artananormachprawnych-normaprawnaokreślaobowiązekisposóbrozli-
czeniazjegowykonania.Odpowiedzialnośćjestkonsekwencjąnaruszeniapra-
wa.WklasycznymjużujęciuW.Langaodpowiedzialnośćtoponoszenieprzez
danypodmiotprzewidzianychprawemnegatywnychkonsekwencjizazdarzenia
lubstanyrzeczypodlegająceujemnejkwalifikacjinormatywnej,przypisywalne
prawnietemużpodmiotowiwokreślonymporządkuprawnym1.
Odpowiedzialnośćprawną,biorącpoduwagęcharakternormyprawnej,naktó-
rejjestoparta,możnapodzielićnaodpowiedzialnośćcywilną,karną,pracow-
1
W.Lang,Strukturaodpowiedzialnościprawnej,ZeszytyNaukoweUMK,z.31-PrawoVIII,Toruń
1968,s.12.