Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
rozdziałI
nicząiadministracyjną.Możnatakżewprowadzićpodziałjeszczeogólniejszy,
wyodrębniającodpowiedzialnośćopartąnanormachprawawewnętrznego,oraz
odpowiedzialnośćopartąnanormachprawamiędzynarodowego.Taostatnia
najczęściejjestadresowanadopaństwiopartananormachprawamiędzyna-
rodowegopublicznego,obejmujewówczaszagadnieniaodpowiedzialnościza
szkodywyrządzoneprzezdanepaństwobądźpodlegającemupodmioty,poza
granicamidanegopaństwa.
Wodpowiedzialnościprawnejsporeznaczeniematakżepodziałzwracający
uwagęnajejfunkcje,wyróżniającywówczastrzygłównetypy-odpowiedzial-
nośćkarną,odpowiedzialnośćodszkodowawcząiodpowiedzialnośćsłużbową.
Odpowiedzialnośćkarnapełnigłówniefunkcjęrepresyjną,wklasycznymujęciu
prawakarnegowymagawykazaniawinysprawcy,doniedawnabyłatotylko
odpowiedzialnośćosóbfizycznych-cozmieniaustawazdnia28października
2002r.oodpowiedzialnościpodmiotówzbiorowychzaczynyzabronionepod
groźbąkary(Dz.U.Nr197,poz.1661zźn.zm.).
Wszerokimznaczeniudoodpowiedzialnościkarnejmożnazaliczyćtakżekary
ocharakterzeadministracyjnym,nakładaneprzezorganyadministracjipublicz-
nej,tujużbezobowiązkuwykazywaniawinyiadresowanenietylkodoosóbfi-
zycznych.Odpowiedzialnośćkarnaspełniafunkcjeprewencjiszczególnejiogól-
nej,przykarachpieniężnych(zwłaszczaadministracyjnych)takżewpewnym
zakresiefunkcjękompensacyjną.
Odpowiedzialnośćodszkodowawczajestzwiązanazpowstaniemszkodymająt-
kowej(uszczerbkumajątkowego);jejnajważniejszymcelemjestnaprawienietej
szkody,czylifunkcjakompensacyjna.Odpowiedzialnośćtapełnijednakrównież
funkcjęprewencyjnąiczęścioworepresyjną,opartajestnanormachprawacywil-
nego,wodróżnieniuododpowiedzialnościkarnejniezawszejestuzależnionaod
winysprawcyszkodyczynawetbezprawnościjegozachowaniasię.Oznaczato,
żewpewnychsytuacjachprzepisymogąprzewidywaćobowiązeknaprawienia
szkodywyrządzonejzachowaniemzprawnegopunktuwidzenialegalnym.Od-
powiedzialnościąodszkodowawcząjesttakżeodpowiedzialnośćubezpieczenio-
wa,którąponosipodmiotniebędącybezpośrednimsprawcąszkody(któryprze-
jąłtakąodpowiedzialnośćwdrodzeumowyubezpieczenia).
Odpowiedzialnośćsłużbowatoodpowiedzialnośćpracownikawobecprzełożo-
negozauchybieniazwiązaneznaruszeniemobowiązkówsłużbowych,któreto
obowiązkizregułyokreślanesąwsposóbindywidualny.Normaprawnaogólna
natomiasttworzyobowiązekwykonywaniapoleceńsłużbowychiustalaistnienie
odpowiedzialnościzaniewykonywanietychpoleceń.Typowąformąodpowie-
dzialnościsłużbowejjestodpowiedzialnośćdyscyplinarna,wszerokimsensiedo
takiejodpowiedzialnościmożnatakżezaliczyćtzw.odpowiedzialnośćkonsty-
tucyjną,dotyczącąosóbpełniącychkierowniczefunkcjewnajważniejszychor-
ganachpaństwa.Podstawowąfunkcjąodpowiedzialnościsłużbowejjestfunkcja
prewencjiogólnej,czylidążeniedozapewnieniawykonywaniaokreślonychobo-
wiązkówmającychznaczeniespołeczne.
Głównymcelemodpowiedzialnościkarnejjestukaraniesprawcyifunkcjatzw.
prewencjiszczególnej(wykazanieniewłaściwościpostępowaniaosobieukara-