Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
RozdziałI.Ewolucjamaterialnoprawnejregulacjiodpowiedzialności...
wpostacizmodyfikowanej.Takbyłowprzypadkuustrojuustawowegookreślanego
ustrojempodziałudorobku3,którypolegałnatym,żewtrakciejegotrwaniakażdyzmał-
żonkówzachowywałswójmajątekosobistyidorobkowy4orazmógłnimsamodzielnie
zarządzaćirozporządzać(art.15§1p.m.m.),adopieropoustaniuustrojuustawowego
majątekdorobkowymałżonkówstanowiłichwspólnąwłasnośćwrównychczęściach
(art.15§2,art.22-29p.m.m.).Ustrójtenmiałcharakterkompromisowy,tj.łączył
elementyrozdzielnościorazwspólnościmajątkowej5.PrzepisyPrawamałżeńskiegoma-
jątkowegonieregulowałyodpowiedzialnościmałżonkówzadługipodczaspozostawania
przeznichwustrojuustawowym.Niebyłotopotrzebne,ponieważwtrakcietrwania
tegoustrojumałżonkowiepozostawaliwrozdzielnościmajątkowej,awkonsekwencji
odpowiadalizaciążącenanichdługiswoimimajątkami,tj.majątkiemosobistymido-
robkowym,bezwzględunato,czydanezobowiązaniepowstałoprzedczypopowstaniu
ustrojuustawowego6.Zgodniezart.25p.m.m.wrazieustaniaustrojuustawowego,
długi,jakiewchwiliustaniategoustrojuobciążałymałżonka,należałozaliczaćprzede
wszystkimnajegomajątekosobisty,jeżelizostałyzaciągnięteprzedpowstaniemtego
ustrojualbowynikłyzczynówniedozwolonych.Rozwiązaniazamieszczonegowpo-
wołanymunormowaniuniedałosiętraktowaćjakoodpowiednikaart.41k.r.o.,ponie-
ważart.25p.m.m.określałkonsekwencjeustaniamałżeńskiegoustrojumajątkowego
iwpraktycemiałzastosowaniegłówniewwypadkuśmiercijednegozmałżonków.
Równieżwramachumownegoustrojuogólnejwspólnościmajątkowejnaprzypadek
śmierci(art.30§3zdaniedrugieinfinep.m.m.)zasadnebyłoprzyjęciewniosku,że
przedpowstaniemwspomnianejwspólnościkażdyzmałżonkówodpowiadałzaswoje
długinależącymdoniegomajątkiem.
Regulacjaodpowiedzialnościmałżonkówzazobowiązaniajednegoznichjestkonieczna
wprzypadkupozostawaniaprzezmałżonkówwustrojuwspólnościmajątkowej.Wymaga
wtedyrozstrzygnięcia,czywierzycielmożeżądaćzaspokojeniawyłączniezmajątku
osobistego(odrębnego)małżonkabędącegojegodłużnikiem,czytakże,ajeżelitak,
towjakimzakresieinajakichzasadach,zmajątkuwspólnegomałżonków.WPrawie
3Zob.F.Zoll,A.Szpunar,Prawocywilnewzarysie,t.IV
.Prawofamilijne,Kraków1946,s.23.Podobnie
S.Szer,Nowepraworodzinne,Warszawa1950,s.17;J.S.Piątowski,Stosunkimajątkowemiędzymałżonkami,
Warszawa1955,s.44;J.Winiarz,SocjalistycznepraworodzinnePRL.Ewolucja-Stanaktualny-Perspektywy,
SP1974/4,s.60.
4
Wart.16p.m.m.wsposóbwyczerpującyzostałokreślonyskładmajątkuosobistegokażdegozmałżon-
ków.Zgodniezart.17§1p.m.m.majątekniestanowiącymajątkuosobistegobyłmajątkiemdorobkowym.
Art.17§2p.m.m.zawierałprzykładowewyliczeniejegoskładników.Wraziewątpliwościmająteknależało
uważaćzadorobkowy(art.18p.m.m.).J.S.Piątowski,Stosunki...,1955,s.44,trafniezwróciłuwagę,że
wtrakcietrwaniaustrojuustawowegoniebyłodorobkuwspólnego,natomiastbyłytylkomajątkidorobkowe
małżonków.
5Zob.F.Zoll,A.Szpunar,Prawo...,s.23;S.Szer,Współpracapolsko-czechosłowackawdziedzinieprawa
cywilnego,DPP1949/8-9,s.25-27;S.Szer,Praworodzinne,Warszawa1952,s.76;J.S.Piątowski,Ewolucja
wspólnościustawowejwpolskimprawierodzinnym,RPEiS1961/3,s.7-8;J.Winiarz,Małżeńskiestosunki
majątkowe,Warszawa1967,s.9.
6Zob.J.Policzkiewicz,Ustrójustawowyzprawamałżeńskiegomajątkowego,PN1947/11,s.379.
