Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Pojęcieikonstrukcjanormatywnawywłaszczenia
13
żewłasnośćmożebyćpoddanawielorakimograniczeniom,którychdokładneopisanie
niemieścisięwzakresieproblematykiporuszanejwniniejszejpracy.Dośćwspomnieć,
żewliteraturzeprzyjętopodziałnaograniczeniawewnętrzneizewnętrzne14.Pierwsze
znich,wewnętrzne,wynikajązsamejistotytegoprawa15.Waktualnymstanieprawnym
zaczynnikiwyznaczającegraniceprawawłasnościniejakonzistoty”tegoprawauważane
sąte,którezostaływskazaneprzezustawodawcęwart.140K.c.Tegorodzajunogranicze-
nia”kreowanesąwoląsamegowłaściciela(np.ustanowienieograniczonegoprawarze-
czowegoobciążającegorzecz).nOgraniczenia”wynikającezwoliwłaścicielamożnauznać
zajedenzprzejawówjegowładztwanadrzeczą-zasferęprzynależnąiusabutendi16.
Oprócztegoistniejąrównieżograniczeniawłasnościpochodzącenzzewnątrz”
,rozumia-
nejakopodejmowane,wgranicachwyznaczonychprawem,aktywolipodmiotówinnych
niżwłaściciel,namocyktórychmożliwajestzmianazakresuuprawnieńwłaścicielanawet
14
Przeglądwystępującychwdoktryniepoglądówdotyczącychngranic”inograniczeń”prawawłasnościza-
wartyjestwpracyR.Mikosza-por.R.Mikosz,nOgraniczenia”własności(naprzykładzieprawagórniczego),
nProblemyPrawneGórnictwa”1982,nr5,s.44inast.PonadtoAutorproponujepodziałograniczeńprawa
własnościnaograniczenianwewnętrzne”-odnoszącesiędowłasnejnieruchomościiograniczenianzewnętrz-
ne”-przyznająceuprawnieniedoingerencjiwcudzeprawowłasności(niejakonzzewnątrz),s.15.Podobnie
A.Wasilewski,Administracjawobecprawawłasnościnieruchomościgruntowych.Rozważaniazzakresunauki
prawaadministracyjnego,Kraków1972,s.16.A.Wasilkowskiuważa,żeużytewart.140zwrotyustawowenie
mogąbyćtraktowanejakoograniczeniaprawawłasności.Prawotoniejestjednakżeprawemnieograniczonym,
aokreśleniaużyteprzezustawodawcęwart.140K.c.kształtująjedynietreśćprawawłasnościjakoprawnego
odzwierciedleniakonkretnejformyspołecznej.Wistociestanowiąwięcnormalną,ustawowątreśćtegoprawa-
por.A.Wasilkowski(przywspółudzialeM.Madeya),PrawowłasnościwPRL.Zaryswykładu,Warszawa1969,s.
51i106.J.Ignatowiczzauważa,żeoograniczeniachwłasnościsensustrictomożnamówićwzasadziewyłącznie
wodniesieniudoprawpodmiotowychprzysługującychinnymosobom.nOgraniczenia”wynikającebezpośred-
niozprzepisówustawylubinnychwyznacznikówzakresuprawawłasnościstanowiąwistocieelementustawo-
wejdefinicjetegoprawa.J.Ignatowicz,Praworzeczowe,Warszawa2000,s.74.TensamAutorw:Systemieprawa
Rzeczowego,t.II,s.48wskazuje,żenustawoweszrankiprawawłasnościbywajątraktowanejakoograniczenia
jegotreści.Osobiściebroniępoglądu,żewzasadziesąoneograniczeniamipozornymi,wyznaczająbowiem
normalną,ustawowątreśćtegoprawa”
.T.Dybowskizkoleiproponujepojmowaćprawowłasnościjakonprawo
względniepełne”wramachdanegosystemuprawnego.Określenietooznaczaćma,iżwkonkretnymsystemie
prawatreśćwłasnościjestnajszersza,lecznienieograniczona.Por.T.Dybowski,Ochronawłasnościwpolskim
prawiecywilnym,Warszawa1969,s.56.Zauważyćmożnarównież,żeworzecznictwieNSAprezentowanyjest
jednolitypogląd,iżprawowłasnościnieruchomościjestprawemlimitowanym,zwłaszczaprzezustawęozago-
spodarowaniuprzestrzennym.PrzykłademmożebyćwyrokNSAz13lutego2001r.,sygn.aktIISA432/00(nie-
publikowany),atakżewyrokzdnia17sierpnia1999r.,sygn.aktIISA/Ka1842/97(Orzecznictwowsprawach
samorządowychz2000r.,nr1poz.4).ZnaczącejestrównieżorzeczenieTrybunałuKonstytucyjnegozdnia
7lutego2001r.(OTKz2001r.,nr2,poz.29).WwyrokutymTrybunałwskazał,iżprawowłasnościniemożebyć
jednaktraktowanejakoiusinfnitumimożepodlegaćograniczeniom.Tymsamymprawowłasnościmożebyć
ograniczanewdrodzeustaw,leczograniczenietoniemożeprowadzićdonaruszeniazasadyproporcjonalności,
atymsamympozbawienieprawawłasności.
15
nniesąone(ograniczenia-przyp.Ł.S.)sprzecznezpojęciemwłasności,leczprzeciwnie,zgodnezniem...”
-L.Piniński,Pojęcieigraniceprawawłasności,s.11.
16
A.Kleinuważa,zeograniczoneprawarzeczowenieograniczają(ścieśniają)prawawłasności,gdyżpomię-
dzywłaścicielemaniewłaścicielaminiezachodzimodyfikacjastosunkuprawnego.A.Klein,Elementystosun-
kuprawnegoprawarzeczowego,Wrocław1976,s.39.Poglądtenmożnauznaćzaotylekontrowersyjny,że
przecieżrównieżuprawnionyztytułuograniczonegoprawarzeczowegojestniewłaścicielem,aniewątpliwie
ustanowienieinnegoniżwłasnośćprawarzeczowegowpływanatreśćstosunkuprawnegołączącegogozwła-
ścicielem.Autorpróbujebronićswojejkoncepcji,wskazując,żewtakiejsytuacjidochodzidopowstaniaod-
rębnegostosunkuprawnego(por.A.KleinElementy...
.,s.129).Przyjęcietakiegopoglądumożedoprowadzić,
wprzypadkuwiększejilościprawrzeczowychnobciążających”rzecz,donadmiernejkomplikacjiobrazuwza-
jemnychrelacjimiędzywłaścicielemapozostałymipodmiotami,którestosunekprawarzeczowegoobejmuje.
