Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
11
NicolasaMalebranche’a(1638-1715)
14,którypotwierdzał,że
zwierzętasątylkoautomatami,czymuprawomocniałcoraz
bardziejpopularneeksperymentyzichudziałem.
PoglądyKartezjusza,jakwskazujeBarbaraGrabowska,
jużuwspółczesnychmuczytelnikówbudziłykontrowersje.
HenryMorewliściedotegofilozofapisał,żeżadenzjego
poglądówtakbardzoniewstrząsnąłjegowrażliwością
iuczuciowością,jaktotwierdzeniewyrażonewRozprawie
ometodzie,wktórymKartezjusznegujeobecnośćduszy
ożywiającejuzwierząt,czylipobudzającejdodziałania
ciało,iichzdolnośćświadomegoodczuwania
15.Wodpo-
wiedziKartezjuszpodkreślił,żejegoteorianietylemiała
byćkrzywdzącadlazwierząt,ileżyczliwadlaludzi.Jej
celembyłouwolnienieichodwszelkich,jakjenazywa,
przesądówpitagorejskich,którewywoływaćmogływyrzu-
tysumieniapozabiciulubspożyciuzwierzęcia
16.Pitago-
rejczycyreprezentowalibowiemwstarożytnościwyraźnie
opozycyjnynurtwzględempowszechnegoprzekonania:
niekrzywdzilizwierzątiniejedlimięsa,ponieważwierzyli
wmetempsychozę,uznawaliwartośćduszykażdejistoty
żywej,takżezwierzęcia.
Kartezjuszainteresowaływmniejszymstopniukwestie
kulinarneiprzywołanietejmyśliPitagorasamiałoturaczej
charaktersymboliczny.Przedewszystkimjegocelemjako
przyrodnikabyłouprawomocnieniezabijaniazwierząt
wtrakciewszelkiegorodzajueksperymentów.Abymóc
stosowaćznanąwnowożytnościwiwisekcję-czylido-
świadczeniaprzeprowadzanenażywymorganizmie-jako
powszechnąprocedurębadawczą,należałonietylkowyzbyć
sięwszelkichskrupułówiwyrzutówsumieniawstosunku
dozwierząt,lecztakżeznaleźćsposóbnauniknięciezarzutu
okrucieństwa.Teoriazwierzęcia-maszynypozwalałana
14
Ibidem,s.15-16.
15
B.Grabowska,Zmianyrelacjiczłowiek-zwierzę,czylicenapostępu,
nKulturaiWartości”2014,nr2(10),s.108.
16
Ibidem.Por.R.Descartes,Zarzutyiodpowiedzipóźniejsze,przeł.J.Ko-
pania,WydawnictwoAntyk,Kęty2005,s.61.
