Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Operaadramatromantyczny:Mickiewicz–Krasiński–Słowacki
storyczniezaoperę,acobywałotraktowanetakżejakdramaczaro-
dziejska.NajlepszymprzykłademmożetubyćCzarodziejskifletMozar-
ta,októrymprawdopodobniewliściedoojcaKrasińskinapisał:Byłem
potemjeszczewteatrze,gdziedawalijakąśZauberposse
60
.
Wiadomo,iżdramyczarodziejskiestanowiłypoważnąpozycjęwre-
pertuarzeteatrówlitewskichzaczasówMickiewicza.Wrozdzialepo-
święconymtemuautorowiznajdująsięosobnouwaginatematnaj-
słynniejszychwepocedziełtegogatunku,jakDasDonauweibchen
(czyliwtłumaczeniupolskimSyrenaDniestru).Najbardziejjednak
przemawiaładramaczarodziejskadogustuteatralnegoSłowackiego,
dlaktóregotakiewyznacznikigatunku,jakjegojawnateatralność,
przejawiającasięwdokonywanychnaoczachwidzówprzemianachbo-
haterów,scenografii,zwrotachdowidownizaprzeczającychteatralnej
iluzji
61
,okazałysięjednymzważniejszychtworzywwłasnejtwórczo-
ści.Otymzresztą,iżSłowackinadramachczarodziejskichbywałina-
wetbyłekspertemwichsprawie,zaświadczyćmogąjegowłasnesłowa
zlistudosiostry:
Nawarszawskimteatrzegrająterazrazporaznową,adlanasstarąjuższtukępod
tytułem„Chłopmilionowy”,októrejmusiałaśjużcokolwiekzgazetsłyszeć.Pięk-
nośćtejsztukicałazależynadekoracjach,któreprawdziwiesązachwycające,zresz-
tącałasztuczkadosyćsłabaibezsensu.Chciałbym,żebyjąkiedynaTeatrzeWileń-
skimwystawionozwaszągodnąmaszynerią-dopiórobysięładniewydała
62
.
Faktu,iżdramęczarodziejskąpokrojuChłopamilionowegowysta-
wiaćnależyzcałątechnicznąsprawnościąmaszyneriiteatralnej,od
60Z.Krasiński,Listydoojca.Genewa,9listopada1829,informacjadotyczywydarzeń
z20październikawPradze.
61E.Nowicka,Omamienie-cudowność-afekt...,s.37.Badaczkapostawiłatakżetezę,
iżliteracka„drugorzędność”tychsztukstanowiła,popierwsze,wdzięcznąpodstawędlaroz-
winięciawybujałejteatralności,apowtórebyłaskorelowanaz„nowoczesnością”myśliikon-
cepcjiestetycznych.Ibidem,s.20.Rozwijająctęmyśl,stwierdzićmożna,iżwypracowane
wteatrzepopularnympomysłyirozwiązaniazaowocowałypełniąartystycznegozna-
czeniadopierowdziełachwybitnych,któreumiejętnieskorzystałyztego,cowdramie
czarodziejskiejnowatorskieiniezwykłe,adaptująctowtwórczysposób.
62J.Słowacki,Dzieła,t.XV:Listydokrewnych,przyjaciółiznajomych(1820-1849),oprac.
JerzyPelc,Wrocław1949.ListdoAleksandryBécu,Warszawa,6stycznia1830.
PrzywołanyprzezpoetęChłopmilionowy,czyliDziewczynazeświataczarownego(DasMäd-
chenausderFeenweltoderderBaueralsMillionär)tonajsłynniejszachybawepocedrama
czarodziejskaFerdynandaRaimunda,wystawionawWarszawieprzezLudwikaOsińskie-
go(26listopada1829)wtłumaczeniuJózefaDamsegoizmuzykąJózefaDrechslera.
~36~
