Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
WilhelmzRubruk–
Opispodróży
stądteżfascynacjanimjestwpewiensposóbnaturalnaupisarzy,których
zamiarembyłotworzeniepodobnychdzieł.ZdrugiejstronytowłaśniePli-
niuszjestźródłempopularnychwśredniowieczuopisówSciopodów,Blem-
myów,Arimaspówitp.NatomiastCollectaneasąadresowanymdoszero-
kiejpublicznościopisemziemiijejmieszkańcówskompilowanymzróż-
norakichdzieł.Chcącprzyciągnąćmożliwiewieluczytelników,Solinus
dostosowujesiędoichoczekiwańichęcibawieniasięlekturą.Dlategoteż
akcentujeonprzedewszystkimto,cozpunktuwidzeniamieszkańcaRzy-
mujestdziwaczneiegzotyczne
6.Tensposóbpostrzeganiaświataprzecho-
dzipłynniewencyklopedieśredniowieczne-aSolinusjestjednymzchęt-
niejiczęściejcytowanychautorów.
Najważniejszymiwistociedyskwalifikującymzarzutemwobeccałej
tradycjiencyklopedystówśredniowiecznych-amożnagoodnieśćrów-
nieżdoichpóźnoantycznychpoprzedników-jeststałapreferencjadlale-
gendzaczerpniętychzcudzychpismprzeciwstawionarelacjonowaniubez-
pośredniopoznawanychfaktów.Tensamparadygmatpostrzeganiaświata
izamieszkującychgoludzitrwateżpóźniej.WXIViXVwiekujegomo-
delowąrealizacjąsąPodróżeJanaMandeville!a-utwórwłaściwieliterac-
ki,którypretendowałdoczegoś,cowspółcześnieokreślamyjakoliteraturę
faktu.NatenutwórpowstaływpołowieXIVwiekuskładasięopispiel-
grzymkidoZiemiŚwiętej,któryjestwmiaręadekwatny,orazpodróżyna
DalekiWschód,zaludnianyprzezstworyrodemzPliniusza,Solinusa,Izy-
dorazSewilliitp.Utwórtenbyłniesłychaniepoczytny,jeszczewśrednio-
wieczudoczekałsięklikuprzekładównajęzykinarodoweiłacinę.Liczba
6NadSolinusemijegodziełemwypadasięzatrzymaćprzynajmniejnachwilęztego
względu,żepowołujesięnaniegorównieżWilhelm.GajuszJuliuszSolinusnapisałswoje
Collectanearerummemorabilium(Zbiórrzeczygodnychpamięci)napoczątkuIIIw.n.e.
JegoopisświatawzorowanynawcześniejszychpracachPomponiuszaMeli(Dechorogra-
phia)orazPliniusza(Historianaturalna),obejmujeRzym,Italię,EuropępoBrytanię
iGermanię,AfrykęorazAzjępoIndie.Wopisgeograficznywplecionesąnajrozmaitsze
ciekawostki(cozapowiadajużtytułdzieła)przyrodnicze,historyczne,jakrównieżetnogra-
ficzne.Teostatniesądośćskrótoweischematyczne.Solinuskorzystałprzedewszystkim
zdziełocharakterzekompilatorskim,toteżjegorelacjesąkompilacjamizkompilacji.Istot-
nymkryteriumdoboruprzedstawianegomateriałujestjegosensacyjność.Wefragmentach
etnograficznychuwagęautoraprzyciągajątakiezjawiskajakkanibalizm,ofiaryzludzi
iinnezjawiskarażącedlaRzymianina.Obokwizjiodległychludówjakoczegośnapoły
ludzkiego,napołyzwierzęcego,pojawiasięteżtypowadlaliteraturystarożytnejidealizacja
barbarzyńców.DziełoSolinusastanowiłoskarbnicęwiedzydlaautorówśredniowiecznych
icieszyłosięznacznąpoczytnością.Cf.Müller1980,s.180-183.
