Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
978-83-7688-513-1
Plotkiiopórwśródśredniowiecznegochłopstwa
37
-nieco,aleniewiele.Jesttakpoprostudlatego,żewrelatywnieegalitarnym(jakna
średniowiecznestandardy)społeczeństwietrudnobyłoustalićkomualboczemusię
sprzeciwiać.Ostatniprzykład,którychcęprzytoczyć-wioskaMotaillouwefrancu-
skichPirenejachwlatach1322-1324,którąuczyniłniemalzbytsławnąEmmanuel
LeRoyLaduriewksiążcez1975roku-uwydatniaaspektsprzeciwuidowodzi,że
opórmogłostawiaćwięcejludziniżtylkopojedynczyrolnik,takijakCompagno.
Montailloujestznaneztego,żedużymodsetkiemjegomieszkańcówbyliheretycy
katarzy,którychprześladowałainkwizycja,atakżeztego,żeprzesłuchiwałichbar-
dzoskrupulatnyinkwizytor,którychciałwiedziećowszystkim,corobilitamtejsi
mieszkańcy,wdziedziniegospodarzenia,seksuczyhigieny,byzweryfikowaćipo-
znaćtłoswojegogłównegozainteresowania-ichwierzeńreligijnych.Wieśniacyule-
gli,wyznającwszystko,cowiedzieliosąsiadach.Oczywiściemieliniewielkiwybór,
akrytycyLeRoyLaduriegozauważyli,żeniekonieczniemówiliprawdę,mówilito,
co-jakuważali-powinnausłyszećinkwizycja.Aleznowużhistorie,któreopo-
wiadali,były,jeślinawetniezupełniedokładne,przekonującejakorekonstrukcjaich
świata(LeRoyLadurie1988)5.NiemadlanasznaczeniaczyXrzeczywiściemiał
cudzołożnyromanszY
,zatemprzekonałjądoherezji;znaczeniemato,czynale-
żenielubniedokatarówbyłokojarzoneściślezsieciamikontaktówseksualnych,
rodziny,przyjaźniipatronażu.Chłopimówiliopodzielonejwsi,znachodzącymina
siebiepodziałamireligijnymiifrakcyjnymi.Mówilirównieżowsi,którejgłównym
zewnętrznymciemięzcąbyliniearystokraci,leczKościółijegopoborcydziesięciny.
Niedziwi,żeMontaillouzostałozłatwościązachęconeprzezwiejskichnotablido
herezji,łączniezmiejscowymksiędzem,któregobratbyłzdolnydorozdyspono-
waniadziesięcinymiędzymiejscowychkatarów(LeRoyLadurie1988).Aleruch
wkierunkukataryzmuwkażdymwypadkubyłzorganizowany-adziękiinkwizycji
udokumentowany-przezmówienie:przyogniuwkażdymzdomówpodczaswza-
jemnegowyłapywaniasobiewszy,heretyckiepoglądyrozprzestrzeniałysięzjednej
grupyrodzinnejdodrugiejpołączonejmałżeństwem,sąsiedztwem,pracą.Mówie-
nieprzenosiłosięzmiejscanamiejsce.Ówopórprzeciwświatusiłzewnętrznychbył
niemalcałkowity.Wwioscezawszebylikatolicyiwkońcudoprowadzilikatarówdo
upadku.Możnabyjednakpowiedzieć,żejeślipowodzeniekatarówmiałozwiązek
zoporemwspólnotywiejskiej,ichostatecznaporażkawiązałasięzwewnętrznym
oporemwobeckatarskiejelitywiejskiej,któryzostałwyrażonyprzezkatolicyzm.
Kiedyksiądzijegorodzinaprzeliczylisięzwłasnymisiłami,mówienieobróciłosię
przeciwkonimipowstałwyłompozwalającywkroczyćinkwizycji.Mowa,którąwy-
dobyliizapisalidlanasinkwizytorzy,pozwalananiezwyklebogatespojrzeniena
średniowiecznąhistorięspołecznościwiejskiejipostawspołecznych,któremożna
porównaćdoanalizdobregoantropologa.KsiążkaLeRoyLaduriegoniemażad-
nychkonkurentówwpostacianalizdotyczącychinnychmiejscwśredniowiecznej
Europie,mimopróbpodejmowanychprzezmediewistówwlatachosiemdziesiątych
5Dwieciekawepracekrytyczneto:Boyle1981;Davis1979.
