Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Procestenprzebiegałprzedewszystkimnakontynencieeuropej-
skim,aleniebyłograniczonygeograficznietylkodoniego-prze-
biegałrównieżnakontynencieamerykańskim3.Zarazemwsferze
idei-wartościbyłto-uswegopoczątkuwXIXw.-proceseu-
ropejski.Systempanamerykańskibyłbudowany,poczynającod
kongresupanamskiego(w1826r.),wtrakciektóregoS.Bolivar
wezwałdopowołania-wyposażonejwponadnarodowezgro-
madzenieparlamentarne-ligipaństwlatynoamerykańskich4,
poprzezkonferencjęwaszyngtońską(zlat1889-1890)5ipowoła-
nie(w1902r.)organizacji,która(w1912r.)przyjęłanazwęUnii
RepublikAmerykańskich,prowadzącdopowstaniaOrganizacji
PaństwAmerykańskich6.Kolejne,począwszyodwaszyngtońskiej,
konferencjeodbywałysięregularnie,wstałychodstępachczasu
-copięćlat;proceszwieńczyłopowołaniew1948r.Organiza-
cjiPaństwAmerykańskich.Istotnywkładwinstytucjonalizację
współpracypanamerykańskiejwniosłoBiurotychkonferencji.Na
konferencjiwBuenosAires(1912r.)wytworzonopewiendualizm
terminologiczno-strukturalny,przyjmującdlakonferencjinazwę
UniiRepublikAmerykańskich,zaśdlabiuranazwęUniiPaname-
rykańskiej.Konferencjeorazbiurowniosłyistotnywkładwrozwój
organizacjimiędzynarodowych,kreującmechanizmyichfunkcjo-
nowania.Ważnymielementamiinstytucjonalizacji(nieograniczo-
nymidogeograficznejprzestrzeni)były:
Geografia
instytucjonalizacji
3
ProcesominąłpoddanekolonialnemupanowaniuAfrykę,AustralięiOceanię.
WprzypadkuAzjiwystąpiłoinnezjawisko,amianowicieonieuczestniczeniuChin,
JaponiiiIndiiwewspółpracymiędzynarodowejijejinstytucjonalizacjidecydowałizo-
lacjonizm.doXIXw.,gdynaChinachiJaponiiwymuszonootwarcienastosunki
zewnętrzne,Chinybyłyimperiumisystememsamymwsobie,zaśkolejnizdobyw-
cyulegaliwchłonięciuprzezchińskąkulturęistawalisię(kolejną)chińskądynastią
władców.Wjapońskimizolacjonizmieniebyłomiejscanawetnapodbojeidominację
wstosunkachzewnętrznych.WprzypadkuIndiikolonizacjabrytyjskabyłpierwszą
wdziejachcentralnąwładząpolitycznąnakontynencie,zaśkolonizatorzybylipocząt-
kowopostrzeganiwyłączniejakokolejnafalazdobywców,którzy,jaktobywałowie-
lokrotnie,zostanązasymilowani.Równieżobecniezinstytucjonalizowanawspółpraca
regionalnawAzjicechujesięistotnąodrębnościąprzejawiającasięwnmiękkich”re-
gulacjachwspółpracy.Jeśliwprzestrzenitransatlantyckiejwspółpracajestregulowana
normamiprawnymi,towazjatyckiej-normamisuigenerispolitycznymi.
4
SzerzejS.W
.Meditz,D.M.Hanratty(red.),Panama:ACountryStudy,Washington
1987,s.14-17.
5
Kolejnakonferencjaokazałasięniezbędna,gdyżinicjatywaBolivaranieprzyniosła
namacalnychwyników.
6
Nakontynencieamerykańskimprocestentrwałrelatywniedługo.Możnauznać,że
budowasystemupanamerykańskiegozostałazakończonadopiero8stycznia1990r.
wkonsekwencjiratyfikacjiprzezKanadęKartyOPA(podjęłaonakontaktyzOPA
2lutego1972r.,uzyskującstatusstałegoobserwatora).
1.1.Instytucjonalizacjawspółpracymiędzynarodowej
27