Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Nadrodzedoporządkumiędzynarodowegoopartegonazinsty-
tucjonalizowanejwspółpracypaństwogromneznaczeniemiało
więc:
Iuzupełnieniedyplomacjidwustronnej,jakowyłącznejformuły
współpracy,owspółpracęwielostronną,symbolizowanąKon-
certemEuropejskim.SystemnKoncertu”demonstrowałzna-
czeniewspółzależnościiwspólnotęinteresówuczestników;
Ipowołaniefunkcjonalnychnarzędziwspieraniapaństwwra-
dzeniusobiezproblemamiwstosunkachmiędzynarodowych
wpostacinorganizacjimiędzynarodowych”;
Iwytworzeniehaskiegosystemuzapobieganiaużyciusiłydla
rozwiązywaniasporów14.
Kolejneorganizacjemiędzynarodowepowstawałypoto,bypo-
wstrzymaćdestrukcyjnekonsekwencjeegoizmupaństwnarodo-
wych15,wzmocnićichwolęizdolnośćdozachowańkooperatyw-
nychorazzapobieczłu16.Wszystkietezjawiskaosiągnęłyswoją
kulminacjęwdrugiejpołowieXXw.
Złożyłysięnatozjednejstronyszczególniemocneoczekiwa-
nia,bywerzepoAuschwitzświatstałsięlepszyorazbyuznać
zazłudnenadziejenapojawieniesięnowegoczłowiekalubnowej
ludzkości17,atakżekolejnafalażądańbudowyczyobronypaństw
14I.L.ClaudeJr.,SwordsintoPlowhshares:theProblemsandProgressofInternational
Organizations,NewYork1964,rozdz.2.
15PrzywołaćmożnawtymprzypadkuwypowiedźprezydentaG.Washingtona:nAsmall
knowledgeofhumannaturewillconvinceus,that,withfarthegreatestpartofmankind,
interestisthegoverningprinciple;andthatalmosteverymanismoreorless,underits
influence.Motivesofpublicvirtuemayforatime,orinparticularinstances,actuatemen
totheobservanceofaconductpurelydisinterested;buttheyarenotofthemselvessuf-
cienttoproduceperseveringconformitytotherefineddictatesandobligationsofsocial
duty.Fewmenarecapableofmakingacontinualsacrificeofallviewsofprivateinterest,
oradvantage,tothecommongood.Itisvaintoexclaimagainstthedepravityofhuman
natureonthisaccount;thefactisso,theexperienceofeveryageandnationhasproved
itandwemustinagreatmeasure,changetheconstitutionofman,beforewecanmakeit
otherwise.Noinstitution,notbuiltonthepresumptivetruthofthesemaximscansucceed”
(fragmentprzemówieniawygłoszonegoprzezG.WashingtonaprzedKongresem29
stycznia1778r.,ACollectionofPapers,relativetoHalf-PayandCommutationofHalf-Pay,
compiledbyPermissionofHisExcellencyGeneralWashington,fromtheoriginalPapersin
hisPossession,s.13,http://quod.lib.umich.edu/e/evans/N14414.0001.001/1:4?rgn=div1;
view=fulltext).
16LordSalisburyzauważył,żentheonlybondofunionthatenduresamongnationsis
theabsenceofallclashinginterests”(cyt.zaH.J.Morgenthau,Another„greatdebate”:
thenationalinterestoftheUnitedStates[w:]A.Linklater(red.),InternationalRelations.
CriticalConceptsinPoliticalScience,London-NewYork2000,s.288).
17Logikawalkiznazizmemwczasiewojnyiklimatspołeczno-politycznyzimnejwoj-
nyzadecydowałyobrakurelatywnieadekwatnejrefleksjinadnimperiumGułag”iin-
ternalizacjiwnioskówpochodzącychztakiejrefleksji.
Wyznaczniki
ewolucji
CezuraXXw0
31
1.1.Instytucjonalizacjawspółpracymiędzynarodowej