Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Krajepirackie
Państwa„upadłe”
66
m.in.KoreęPółnocnąiSyrię161.Zarównowyodrębnianietejgrupy,
jakizaliczaniedoniejposzczególnychpaństwbezmiędzynarodo-
woprawnejnsądowejprocedury”budziłoprawniczezastrzeżenia,
jednakwsposóbistotnyzdeterminowałopraktykęmiędzynarodo-
162.Zarazemtakieokreśleniewskazanychpaństwniebyłopo-
zbawionepodstawyprawnej,którąstanowiłynp.uchwały-sankcje
ONZobejmującezakazkomunikacjilotniczejzLibiączyurucha-
mianieprocedurmiędzynarodowychwzwiązkuznaruszaniem
zakazuproliferacjibronijądrowej.
Współczesnepaństwanbandyckie”odmianąnkrajówpirac-
kich”:Trypolitanii,Tunisu,AlgieriiiMaroka(znajdowałysiępod
nominalnymzwierzchnictwemImperiumOtomańskiego),od
XVIw.niepodzielniepanującychnaMorzuŚródziemnym.Pira-
ciberberyjscyatakowalizarównostatki,jakimiasta,zdobywając
niewolnikówirabując.Wyzwaniewalkiobezpieczeństwoludzi
iżeglugipodjęłyUSA,toczączwycięskiekampanieprzeciwkopi-
ratom(1801-1805,1815-1816),jednakdopierofrancuskakoloni-
zacjaMaghrebuzakończyłaistnieniepaństwnpirackich”ipirac-
twaberberyjskiego163.
Ostatniąpodkategorięstanowiąnniepaństwa”
,zwaneteżpaństwa-
miupadłymi164.Należądonichobecnieprzedewszystkim:Soma-
lia,SudanPołudniowy,RepublikaŚrodkowoafrykańska,Sudan,
Jemen,Syria,CzadiDemokratycznaRepublikaKonga165.to
należącedoONZbytypolityczno-prawnemająceformalnierząd
centralny,alenierealizującefaktycznejwięzipaństwo-obywatel,
pozbawioneefektywnejwładzyimającenieokreślonegranicelub
niesprawującewładzynaddużączęściąterytorium.Wnniepań-
stwach”wwynikuwielulatuwiądugospodarczego,wyniszczającej
161SzerzejM.Nincic,RenegadeRegimes:ConfrontingDeviantBehaviorinWorldPoli-
tics,Columbia2005.
162Krytycznaanalizazob.N.Chomsky,RogueStates,nZMagazine”
,April1998,https://
chomsky.info/199804__/.RównieżW
.Blum,RogueState:AGuidetotheWorld)sOnly
Superpower,Washington2000,s.125in.
163J.E.Tomson,Mercenaries,Pirates,andSovereignsState-BuildingandExtraterrito-
rialViolenceinEarlyModernEurope,Princeton1996,s.43in.
164Spotkaćmożnagłębszestratyfikacjewramachtejpodkategorii,wyróżniające:weak
states,failingstatesifailedstates.Podstawątychstratyfikacjijestzróżnicowanypoziom
brakuefektywnościwładzynaterytoriumwyznaczonymgranicamipaństwa;szerzej
równieżnatematprzyczynzjawiska:R.Domosiewicz,TeNewChallenge:Weakand
FailedStates(BackgroundPaperforSessionOne)[w:]A.D.Rotfeld(red.),Towardsthe
UNReform:NewTreats,NewResponses:TeWarsawreportoftheRegionalConference
inSupportoftheHigh-levelPanelonTreats,ChallengesandChangeappointedbythe
UNSecretary-General,Warsaw,24-25May2004,Warsaw2004,s.53in.;zob.również
R.Badinter,FailedorFailingStates?[w:]tamże,s.107-111.
165Listaikryteriapatrzhttp://fsi.fundforpeace.org.
1.Zagadnieniawprowadzające