Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
R.Lawendowski,Osobowościoweuwarunkowaniapreferencjimuzycznychwzależnościodwieku,Kraków2011
ISBN:978-83-7587-693-2,©byRafałLawendowski,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2011
20––RozdziałI.Rolaupodobańmuzycznychwżyciuczłowieka
Przedmiotemostregosporupozostajenadalpodstawowepytanieoznaczenie
muzykalnościczłowieka.Ponieważoczywistewydajesię,iżwjakiśsposóbjeste-
śmy„zaprogramowani”namuzykę,wielubadaczyzadajesobiepytanie–jakdo
tegodoszło?Pytającoludzkąmuzykalność,stawiamypośredniopytanieoewolu-
cję.ZjednejstronymamybowiemdoczynieniazezwolennikamiDarwinowskiej
teoriidoborunaturalnego,którzyakcentująnaciskiselekcyjne,podkreślając,że
muzykązajmująsięgłówniemężczyźnimiędzy20.a45.rokiemżycia,któryto
przedziałwiekowypokrywasięzokresemnajwiększejaktywnościseksualnej
(Miller,2001).Muzyka,podobniejakptasietrele,służypopisomgodowym,
mającymnaceluzwabieniepartnerki,pełnijednocześniefunkcjęzbliżonądo
pawiegoogona.Umiejętnośćtworzeniapomysłowychmelodiiwiążesięzinte-
ligencjąikreatywnością,atozkoleijestrodzajemcech,którewybrednasamica
zchęciąwidziałabyuswojegopotomstwa.Pierwszymmyślicielem,którywten
sposóbdefiniowałfunkcjęmuzyki,byłDarwin(1959).Uznałon,żemuzyczne
nutyirytmbyłynapoczątkurozwijaneprzezprzodkówrodzajuludzkiegopoto,
abyoczarowaćpłećprzeciwną.
Walternatywiedopowyższejznajdująsięhipotezy,żemuzykajestzupeł-
niebezużytecznainiemażadnegoznaczeniaadaptacyjnego.Wmyślniniejszej
hipotezymuzykastanowiswoistyskutekubocznyewolucjiirozwinęłasięnaj-
prawdopodobniejnapodłożunaszegowyczulenianaintonacjęjęzykamówionego
(Pinker,2002).Jestwięctechnologiączystejprzyjemności,stymulującąmózgowy
ośrodeknagrody.
Zwolennicypowyższychteoriisąjednakwmniejszości.Dlawiększościbada-
czyupodobaniedomuzykijestzjawiskiemznacznieszerszym.Wielepośrednich
danychsugeruje,żemuzykajestosiągnięciemewolucyjnym,bezktóregoprze-
kazywanieznaczeńspołeczno-kulturowychbyłobyuniemożliwionelubdrastycz-
nieograniczone.Przykłademtakiegopoglądumożebyćteoria,iżmuzykajest
ważnymspoiwemspołecznym(Fukui,2001).Wspólnemuzykowanie,obniżające
umężczyznstężenietestosteronu,auobupłcipodwyższającezkoleiprodukcję
oksytocyny,redukujestrach,napięcieiwzmacniapoczuciesolidarności.Odpra-
wiekówczłowiekzdanyjestnarelacjeiwięzispołeczneitylkodziękikooperacji
ludzkość,jakogatunek,potrafiłaprzetrwać.Pieśnireligijnewkościołach,hymny
państwowe,marszewojskowe,piosenkirozbrzmiewającewczasiewieczorówka-
walerskichporywająuczestników,powodując,żeichorganizmyreagująwpo-
dobnysposób(Ridley,2000).Zatemmuzykalnośćtoswoistyaktpodkreślający
duchagrupowego.Muzykapomagaworganizowaniużyciaspołecznegochoćby
poprzezłagodzeniekonfliktówiułatwianiekontaktówmiędzyludźmi.
Najlepszymdowodemrangimuzykiwewolucjiczłowieka,przeczącympoglą-
domsugerującymjejbezużyteczność,jestistnieniewmózguwyspecjalizowanych
modułówodpowiedzialnychzamuzykę.Ponadtowjejpercepcjęzaangażowanych
jestwięcejośrodkówmózgowychniżwanalizęmowy(Rostowska,Rostowski,
1993;Peretz,Zattore,2005).Słuchanienajrozmaitszychgatunkówmuzycznych,
