Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
R.Lawendowski,Osobowościoweuwarunkowaniapreferencjimuzycznychwzależnościodwieku,Kraków2011
ISBN:978-83-7587-693-2,©byRafałLawendowski,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2011
22––RozdziałI.Rolaupodobańmuzycznychwżyciuczłowieka
kikwantowej(mimoewidentnejwagiznajomościpodstawnaukścisłych),otyle
przyznaniesię,żeniesłuchałosięChopina,możebyćwtowarzystwieszokujące.
Różnicewzłożonościjęzykamówionegowróżnychkulturachiokresachhi-
storycznychsąniewielkie(Pinker,2002),natomiastmuzykawróżnychczasach
ikulturachmaodmiennestopniezłożoności.Człowiekpróbujeoceniaćmuzykę,
wystawiającutworomswoiste„cenzurki”.Możnazałożyć,żesłuchaczmawgłowie
subiektywną,rzeczjasna,hierarchię,którajestbardzoindywidualnainiekoniecz-
niezwerbalizowana.Hierarchiajednakwymagakryteriów.Jaksłuchaczodróżnia
pojęcia„lubię”i„nielubię”wmowiedźwięków?Costanowitęwielceindywidualną
miaręprzykładanądotwórcówiichdzieł?Zasadnewydajesiępostawieniepyta-
nia:jakiestrategiestosująludzie,przeszukująctenniczymnieograniczonybank
muzycznychdanych?Najakiejzasadziewybierają,mającprzedsobąnieskończoną
liczbęalternatyw?Pytanieoprzyczynę,dlaczegosłuchamytego,czegosłuchamy,
toniewątpliwiearcyciekawytemat.Pytając,stajemyprzedistotnąkwestiąźródła,
czyliwtymprzypadkupreferencjimuzycznych.Wprowadzeniepojęcia„preferen-
cje”stajesiękoniecznewopisieprocesuumysłowejkonwergencjiiwyłonienia
głównejtendencjideterminującejnaszewyborymuzyczne(Nosal,1992).
Człowiekwtokuswojejaktywnościumysłowejnietylkoprzyswajaokreślone
treści,lecztakżekształtujezgeneralizowanesposobyfunkcjonowaniapoznaw-
czegoodpowiadającegoindywidualnympotrzebom.Przyjmujeswoistywzórna
świat,któregorezultatemjesttendencjadoposzukiwaniapodobieństwaróżnych
struktur,dążeniedoichujednolicenia,acozatymidzie–uformowaniepreferen-
cji.Wyrażająsięonewglobalnychkryteriachocenyiwartościowaniainformacji
(Nosal,1990).Preferencjemuzycznewpływająnaselekcjęwdoborzemuzyki.
Byćmożeramynaszympreferencjommuzycznymnadająprzedewszystkim
fizykadźwiękuifizjologia.Człowiekprzychodzinaświatzpredyspozycjądosłu-
chaniamuzyki.Wświadomościznajdująsięswoistekody,któreprzybliżajądo
muzyki.Mózgludzkinacechowanyjestzdolnościąpercepcji,ekstrahowaniapew-
nychregularnościmuzycznych.Przeztysiącelatnasipraprzodkowiewsłuchiwali
sięwdźwiękiprzyrody:szumwody,szelestliściczyodgłosyptaków.Tewszystkie
dźwiękiukształtowaływumyśleczłowiekamatrycę,poprzezktórąanalizujeon
dochodzącedźwięki.Oktawa,którawystępujenaturalniewodgłosach,jakiewy-
dajądrgająceprzedmioty,leżyupodstawmuzykiwszystkichkultur.Pieńdrzewa,
bębenlubkamień–ichbrzmienieskładasięzróżnychtonów,którewspólnie
składająsięnabarwędźwięku.Jestkonsonansemdoskonałym.Kompozytor
Bernsteinstwierdził,żetonyharmonicznesązgórywyznaczonymwszechświa-
tem(Szczeklik,2002).Wszystkowskazujezatemnato,iżówwszechświatjest
niejako„wbudowany”wczłowieka.
Źródełpreferencjimuzycznychmożnaszukaćwsamychwłaściwościachbodź-
cówsłuchowych,takichjak:wysokość,natężenie,barwa.Możnazałożyć,iżregułą
jest,żebezwzględunabarwęiwysokość,poprzekroczeniupewnejgranicynatę-
żeniadźwiękizaczynająbyćodbieranejakoprzykre,apóźniejjakoból(Kłosiński,
