Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
oznaczato,żeintersubiektywnośćczyteżperspektywapsycho-
społecznabyłamu-opróczzasadykomplementarności-naj-
bliższa,jeślichodziointerpretacjęieksplikacjęzjawiskspo-
łecznych.
Widzimyzatem,żerelacjemiędzyświadomościąjednostki
aświadomościązbiorowąHdotykają”sprawfundamentalnych
(ontologicznych)dlateoriisocjologicznych.RównieżuOssow-
skiegorozważaniaotychdwóchtypachświadomościokreślały
założenia,któreprzyjmowałonwswojejrefleksjinaukowej
natematontologiirzeczywistościspołecznej.Dlategoteżbez
uprzedniejeksplikacjiwłaśniejegokoncepcjiświadomości(jed-
nostkowejispołecznej)niesposóbzrozumiećzagadnieńoma-
wianychwjegopracach,naprzykładkwestiiosobowościczło-
wieka(polimorfizmu),więzispołecznej,dziedzictwakulturo-
wego,interpretacjiobrazówstrukturyspołecznejczyklasowej.
Ztejracjijednazwiodącychiosobliwychjegokonstatacjibrzmi:
Hrzeczywistośćspołecznanieznajdujesiępozasferąmyślenia
orzeczywistości”32.Innymisłowy,faktyspołeczne(awięczbiór
danychpoddawanychanaliziesocjologicznej)conajmniej
zakorzenionewludzkimmyśleniu33.Azdrugiejstronystwier-
dzenietooznaczałodlaomawianegoautora,żepewneludzkie
idee,wyobrażeniamogąsięmaterializować,tzn.zmieniaćiprze-
kształcaćrealnyświat(wgręwchodzitujegokoncepcjasocjolo-
giiHzaangażowanej”czyteżHprojektującej”34).Winnymmiej-
32StanisławOssowski,Zzagadnień...,s.184.
32
33TatezaOssowskiegowydajeniezmiernieaktualna.ChoćbyManuelCastells,
33
omawiającspecyfikęnowychruchówspołecznych,stwierdza,żewpływająone
naświadomośćczłowiekaiostatecznawalkaozmianęspołecznąrozstrzyga
sięwludzkichumysłach(ManuelCastells,Siecioburzeniainadziei.Ruchy
spo³ecznewerzeInternetu,tłum.OlgaSiara,WydawnictwoNaukowePWN,
Warszawa2013,s.226–227).
34„Socjologiazaangażowana”,wedługOssowskiego,przejawiałasięwjej
34
funkcjachspołecznych,możliwychaplikacjachiwyborzepodejmowanychpro-
blemów,anadtobyła„zaangażowanawwartości”.Ossowskipodobniejak
Weberbyłwnajwyższymstopniuświadomyaksjologicznego„uwikłania”
socjologii.Towarzyszyłomuprzeświadczenie,żezaangażowanieuczonegopo
stronieprawdystanowirównocześniegwarancjędziałanianarzeczdoskonale-
niaświata.Zkoleiwizja„socjologiiprojektującej”oznaczała,żewwieluswoich
tekstachzgłaszałonpostulatyreformspołecznych,konkretnychrozwiązań
instytucjonalnychiorganizacyjnych(StanisławOssowski,Naukihumanistycz-
neaideologia,w:tenże,Dzie³a...,t.4,s.110;MirosławChałubiński,świa-
topoglądoweuwarunkowaniatwórczościsocjologicznejStanis³awaOssow-
skiego,w:WątkipolitycznewpracachMariiiStanis³awaOssowskich,Olgierd
Sochacki(red.),GdańskieTowarzystwoNaukowe,Gdańsk1999,s.166).
24
CZĘŚÆI
FUNDAMENTY