Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jednakpoglądówtypowychdlapsychologizmu,naprzykład
GabrielaTarde)a38,gdyżwtymwzajemnymoddziaływaniuświa-
domościróżnychjednostekakceptujeonwcałejrozciągłości
istnienieobiektywnejrzeczywistościspołecznej.Zdrugiejjed-
nakstrony,tojegostanowiskoniejestteżczystymsocjolo-
gizmem,charakterystycznymnaprzykładdlaDurkheima.Polski
socjologpojmujebowiemzjawiskospołeczne(tojegookreślenie
jestdopewnegostopniazbieżnezpoglądamiGeorgaSimmla,
MaxaWeberaczyFlorianaZnanieckiego)wznaczeniudyna-
micznym,wkontekścieaktywnościspołecznejjednostek,in-
terakcjizachodzącychmiędzyświadomymipodmiotami.Takie
rozumieniezjawiskspołecznychprzezOssowskiegosprawia,że
wjegopismachzostajeniejakoHprzezwyciężony”zarównopsy-
chologizm,jakisocjologizm39.Polskisocjologstarałsięakcepto-
waćrealneistnieniezarównoHzewnętrznej”rzeczywistościspo-
łecznej,jakiHwewnętrznych”zjawiskpsychicznych40,widziećje
wpewnejintegralności,conieznaczy,żezbliżałsięprzeztakie
podejściedojakiegośtypumonizmumetodologicznegoczyteż
redukcjonizmuontologiczno-epistemologicznego.Raczejujmo-
wałjejakokategoriekomplementarne,pozostającewścisłej
łączności,zależności,alenietożsame.
WprawdziepojawiasięwtekstachOssowskiegowypowiedź,
żeosobowośćjednostkijest-naskutekjejuczestnictwa
wHkrzyżującychsię”zesobązbiorowościach-Hcórkąwielu
matek”41,tojednakniechodziłomutuoontycznąkreacjęosoby
przezróżnegorodzajuspołeczności,kolektywy,alebardziejmiał
nauwadzedymensjęmoralną,psychologicznączypsychospo-
łecznąfunkcjonowaniaczłowieka.Ztejracjiprzyjmował,żena
jednostkęoddziałujewielezbiorowości,wktórychonauczest-
niczy,jednaknieredukujesięprzeztowyłączniedostosunków
38FranciszekMirek,Metodasocjologiczna.Przyczyneknapodstawieanalizy
38
krytycznejmetodTarde’aiDurkheima,JanJachowskiKsięgarniaUniwersy-
tecka,Poznań1930,s.29.
39JanTurowski,Socjologia.Wielkiestrukturyspo³eczne,TNKUL,Lublin1994,
39
s.35.
40Natereniemyślifilozoficznejobiektywnąwartośćrefleksyjnegopoznania
40
umysłowegouznajewielumyślicieli.EdmundHusserldoświadczeniewewnętrz-
neuznałzabezpośrednieiwiarygodneŹródłowiedzyonassamych(Edmund
Husserl,Ideeczystejfenomenologiiifenomenologicznejfilozofii,ks.2,tłum.,
wstępiprzypisyDanutaGierulanka,PWN,Warszawa1974,s.283).
41StanisławOssowski,Zzagadnień...,s.41inast.
41
26
CZĘŚÆI
FUNDAMENTY
