Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GARDŁO
miękkimpozwalanaoddzielenieczęścinosowejgardłaodjegoczęściustnejpodczas
połykaniaimówienia.
Błonaśluzowawczęścinosowejgardłapokrytajestnabłonkiemmigawkowym,wpo-
zostałychzaśczęściach–wielowarstwowympłaskim,nierogowaciejącym,zlicznymi
gruczołamisurowiczymiiśluzowymi.Nauwagęzasługujeprzestrzeńotaczającagardło,
czyliprzestrzeńprzygardłowa,wypełnionaluźnątkankąłączną,wktórejprzebiegająduże
naczyniaszyi:wprzednimodcinku–tętnicaszyjnazewnętrznazodgałęzieniami,wtyl-
nymzaś–tętnicaszyjnawewnętrznawrazzjednoimiennążyłąoraznerwyczaszkowe
IX,X,XIiXII.Znaczenieklinicznetejokolicyzwiązanejestzmożliwościąprzenikaniado
niejropnychprocesówzapalnychzmigdałkówpodniebiennych,ściangardła,ślinianki
przyusznej,jamybębenkowejikręgówszyjnych.Ograniczenieprzestrzeniprzygardło-
wejwarstwąmięśnimożedoprowadzić(iczęstodoprowadza)dozstępowaniaropnido
śródpiersiaijegonastępczegozapalenia,costanowistanzagrożeniażycia.
Wgardleznajdujesięrozbudowanyukładchłonny
,czylipierścieńWaldeyera,który
obejmuje:
1)migdałekgardłowy
,czylitrzeci(tonsillapharyngea,tonsillatertia),zlokalizowany
nastropieczęścinosowejgardła;nasilonywzrostmigdałkaobserwujesięw3.–4.
i6.–7.rokużycia,apookresiepokwitaniaulegaonzanikowi;
2)migdałkitrąbkowe(tonsillaetubarie)–skupiskotkankichłonnejwokolicachujść
gardłowychtrąbeksłuchowych,nabocznychścianachczęścinosowejgardła;
3)migdałkipodniebienne(tonsillaepalatinae)usytuowanewcieśnigardzieli,wczęści
ustnejgardła,pomiędzyprzednimiatylnymiłukamipodniebiennymi;
4)grudkichłonnetylnejibocznychściangardła;
5)migdałkijęzykowe(tonsillaelinguales)leżąceobustronnienatylnejczęścinasadyjęzyka;
6)skupiskatkankichłonnej,któreukładająsięwpasmabocznegardłazałukamipod-
niebiennymitylnymi.
Wczęściustnejikrtaniowejgardłakrzyżująsiędrogioddechowazpokarmową.
Istniejewielemechanizmówzapobiegającychprzedostawaniusiępokarmudodróg
oddechowychpodczasaktupołykania.Jedenznich,opisanypowyżej,pozwalanaod-
dzielenieczęścinosowejgardła(wyłącznieczęśćoddechowa)odjegoczęściustnej.
Drugimechanizmtouniesieniekrtani,skurczwejściadokrtaniorazpochylenieku
tyłowinagłośniprzezuciskcofającejsięnasadyjęzyka,cowrezultaciezamykadalszy
odcinekdrogioddechowejwakciepołykowym,wfaziegardłowej.
Skurczmięśniagardłowegodolnegoumożliwiaotwarcienustprzełyku”idokonanie
tzw.trzeciejfazypołykania–fazyprzełykowej.Aktpołykaniaodbywasięnazasadzie
odruchubezwarunkowegozośrodkiemwrdzeniuprzedłużonym.Drażniącbłonęślu-
zowągardłamechanicznielubprzezzadziałaniebodźcówpsychicznych,np.widok,
zapach,możnawywołaćtakżeodruchwymiotny
.
Rolęoddechowąspełniacałegardło,gdypodniebieniemiękkiespoczywanapod-
stawiejęzyka,apowietrzewdychaneprzeznosjesttutajnadalnawilżane,ogrzewane
ioczyszczane.
53