Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
I.Wprowadzeniewproblematykęotyłości
3.Typologieotyłości
Wzależnościodprzyjętychkryteriówwyróżniasiękilkarodzajówotyłości.
Podstawąsąnastępującekryteria:etiologiczne(otyłośćpierwotna,otyłośćwtór-
na);antropometryczne(otyłośćuogólniona,otyłośćregionalna);rozmieszcze-
nietkankitłuszczowejworganizmie(otyłośćgynoidalna,otyłośćandroidal-
na);cechymorfologicznetkankitłuszczowej(otyłośćhiperplastyczna,otyłość
hipertroficzna,otyłośćmieszana);czaswystąpienia(otyłośćwczesna,otyłość
późna);patogeneza(otyłośćregulacyjna,otyłośćmetaboliczna)orazkryterium
antropometryczne(otyłośćuogólniona,otyłośćregionalna).
Wedługkryteriumetiologicznegootyłośćdzielisięnapierwotną(prostą,
jednoobjawową,samoistną),najczęściejrozpoznawanąwpopulacjidzieciido-
rosłych(ponad90%przypadkówwystępującychwpraktyce)orazotyłośćwtór-
ną(patologiczną,objawową),którastanowikilkaprocentprzyczynchoroby
(E.Woźnicka1999;B.Krzyżanowska-Świniarska,M.Koziołek2009).
Otyłościpierwotnejnietowarzysząinneobjawychorobowe,powstajeona
wskutekdługotrwałegododatniegobilansuenergetycznegospowodowanego
nadmiernąpodażąpokarmówwstosunkudozapotrzebowaniaenergetycznego
organizmu.Istotnąrolęwrozwojutegotypuotyłościodgrywajączynnikiśro-
dowiskowe(nieprawidłowenawykiżywieniowe,nadmiernapodażpokarmów,
małoaktywnytrybżycia,długotrwałeunieruchomieniewprzebieguprzewle-
kłychchorób,strescywilizacyjnyitp.).Wśródczynnikówpsychicznychnajczę-
ściejwymieniasięnieumiejętnośćradzeniasobiezestresemiprzeżywanymi
emocjami,wykorzystywanieseksualneczyzaburzeniamechanizmusamore-
gulacji.Otyłośćpierwotnamożebyćrównieżuwarunkowanaczynnikamige-
netycznymi,gdzienaprzykładwystępującarodzinnienadmiernamasaciała
prawdopodobniewiążesięzzaburzeniamiprzemianymaterii.Otyłośćpier-
wotnaczęściejwystępujeukobietniżumężczyzn,natomiastwkrajachwy-
sokouprzemysłowionychtentypotyłościpojawiasięznacznieczęściejwśród
grupspołecznychoniższymstandardziematerialnym(J.Komorowski2003;
N.Ogińska-Bulik2004).
Dootyłościwtórnejdochodziwprzebieguwieluschorzeńendokrynolo-
gicznych,choróbukładunerwowego,wadgenetycznychlubwwynikuprze-
wlekłegoleczenia.Przyczynamiotyłościwtórnejsą:chorobyukładuwewnątrz-
wydzielniczego:chorobaCushinga,niedoczynnośćtarczycy,niedoczynność
przytarczyc,niedobórhormonuwzrostu,hyperinsulinizm,zaburzeniaokre-
supokwitania,przekwitaniaiciąży;zespołygenetyczneichromosomalne:ze-
spółDowna,zespółTurnera,zespółKlinefeltera,rzadkiezespołygenetyczne
