Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
102020Figurkikobietjakodekoracja,lalkiizabawkidladzieci
ZgodniezpanującąnaprzełomieXIXiXXw.zasadąautonomicznegotrak-
towaniazadańsztukipowstawałyinterpretacjefigurekjakozabawekdladzieci,
wzwiązkuzeskojarzeniemniewielkichrozmiarówfigurekilalek,którełatwo
mogłysięzmieścićwdłoni.Podobieństwostatuetekpaleolitycznychdonlalek”
(m.in.LaFigurinealaceinture)jakopierwsizauważyliPietteiS.Reinach,
badającprzedstawieniazBrassempouy.Podwzględemstyluzabytkiteprzypo-
minałyfigurkiegipskie,azwłaszczawyjątkowąnegipskąfryzurę”(perukę)na
główceLaDameàlacapuche.Olalkach-zabawkachpisanorównieżwzwiązku
zbadaniemrytualnegopochówkumęskiegowBrnie.Znalezionotamszczególną
figurkęmężczyznyprawdopodobniezruchomymikończynami
22.
Obecniepodejścietoniemawieluzwolenników.Jednymzjegowspółcze-
snychnawiązańbyłakoncepcjaJ.Halversona.Niespotkałasięjednakzpo-
wszechnymuznaniem.
102030Sztukapaleolitycznajakoelementreligii
ZupełnieinnąhipotezęprzedstawiłReinach,którytwierdził,żesztukawpa-
leoliciebyłaprzejawempierwotnejreligii,ajejafirmacjadokonywałasiępo-
przezornamenty,symbolegraficzne,przedmiotyfiguratywneimalowidła.Sztu-
kajakoelementreligiimiałazrodzićsięnazasadziekojarzeniasprzeczności:
życiaiśmierci.Jużwkulturachoryniackichmiałapojawićsięsymbolikaodno-
szącasiędometafizykiśmierciinarodzinjakoźródłażycia
23.
Kolejnymetapemwinterpretacjireligijnejbyłouznanie,żesztukapaleolitu
byłaoznakąidowodemnaistnieniewczesnychformmonoteizmu.Przyjęto,że
pierwszymbóstwembyłakobieta-matka.Upodstawtakiegoprzekonaniależało
założenie,żekobietawgórnympaleoliciezajmowaławysokąpozycjęspołeczną,
gdyżdawałażycie,byłaopiekunkąiobrończyniąogniskadomowego
24.Po-
glądoistnieniubóstwakobiecego,któregopoczątkisięgająschyłkowegopaleo-
litu,arozwójnastąpiłwneolicie,dałimpulsdopowstanianowychteoriireligij-
nych,magicznychispołecznych,któreprzypisywałyomawianymprzedstawie-
niomwielefunkcjiiznaczeń.
Podziałbadaczynazwolennikówczłowiekaprehistorycznegoniereligijnego,
którytworzyłprzedmiotybezwyraźnegoodniesieniasymbolicznego,inaorędow-
nikówludzipaleolituuprawiającychsztukęsakralną,podobniejakwspółcześnie
żyjąceplemiona,byłwynikiemsporówideologicznychzpoczątkuXXstulecia
25.
22G.Clark,S.Piggott,Społeczeństwaprahistoryczne,Warszawa1970,s.88.
23W.Szafrański,PradziejereligiiwPolsce,Warszawa1979,s.30-40.
24Ibidem,s.64-67.
25A.Leroi-Gourhan,Religieprehistoryczne,Warszawa1966,s.66.
16
