Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
|AndrzejNowak
tożsamości”
.F.Ankersmitnatomiastumieszczatosamozjawiskojakoczwarty,najbardziej
dramatycznytypzapomnieniawswojejsystematyce.Jakpisze,nitinvolvesthetransitionfrom
aformertoanewidentity.Herethetraumaticlosstrulyisthelossofone’s(former)self.And
whatlosscouldpossiblybegreater–foristhisnotasclosetodeathasonemaycome?”
18
.
Tojest,pozwolęsobiezauważyć,istotakonfliktupamięci,którytutajopisujemy.Zo-
baczmyterazjegokonkretnyprzykład.Otonawstępiedojednegoznajnowszych,poważ-
nychtomów,poświęconych(podzielonej)europejskiejpamięci,jegowspółautorkazaczyna
swojąnarracjęodznaczącejhistoriispotkaniazestudentemzPolski,któryreprezentuje
nowągeneracjępamięci–tę,któraprzechodzijużudatnieprocesrekonstrukcjinafunda-
mencieuznaniazbiorowejwiny/wstydu.Polskistudentprzeciwstawiasię(czyteżjestprzez
autorkętejopowieściprzeciwstawiony)swemuojcu–człowiekowi,któryreprezentujenzłą”
historycznąpamięć.Owanzła”pamięćprzekładasięłatwonajegonzłe”polityczneopinie:
nhewouldneverthinkoftravellingtoGermanyandisastaunchopponentoftheEuropean
Union,whichheperceivesasjustanotherversionofGermanimperialism”19.
Najwidoczniejpotrzebujeterapii…Jakwidać,mnemonologiamateżswojądemonolo-
gię–itumamyprzykładjednegozjejdemonów,zdemaskowanego.Todemonpolitycznie
niesłusznejpamięci–buszującywciąż(stereotypowo:wśródstarszegopokolenia)wnEu-
ropieWschodniej”
,odrzucającymiejscezbudowanedlaniejwsystemieodniesieńpamięci
całejEuropy,jużgotowym,jużzbudowanymnanZachodzie”
.Oczywiściesąinne,ndobre”
głosyznEuropyWschodniej”–te,którestanowiąechostandardupamięciusankcjono-
wanegoprzezdominująceelitynstrażnikówpamięci”UE.Resztajestmilczeniem.Budzi
siępokusa,byzadaćtopytanie,jakiewodniesieniudokolonizowanychkrajówTrzeciego
ŚwiatapostawiłDipeshChakrabarty:KtomówizanWschodnichEuropejczyków”
,któżma
prawowypowiadaćsięautorytatywnie,jakajestichpamięć?20
WswyminspirującymesejunatemateuropejskiejwspólnotypamięciA.Assmann
cytujewęgierskiegopisarzaPéteraEsterházyego:nToconcealone’sownguiltbyreferring
toGermany’scrimesisEuropeanhabit.HatredfortheGermansisthefoundationofthe
postwarperiod”
.TojedynygłosznEuropyWschodniej”
,jakizostałdopuszczonywjejtek-
ście–zaprobatą21.Wybitnaniemieckabadaczkazjawiskpamięcizbiorowejtraktujecytat
zEsterházyegojakopotwierdzenieizarazemnajlepszysposóbnapiętnowaniaspecyficzne-
gonwschodnioeuropejskiego”blokupamięciindefensywnejstrategiimemorialnej”
,którą
przeciwstawianZachodniejEuropie”
,gdziennationalmythswerechallengedanddebun-
ked”
.Imaczęścioworację.Jestnaturalniewielemitównarodowych,którestanowiąwciąż
18
F.Ankersmit,op.cit.,s.303.
19
A.Assmann,Europe’sDividedMemory,[w:]MemoryandTheoryinEasternEurope,eds.U.Blacker,
A.Etkind,J.Fedor,NewYork2013,s.26-27.
20
D.Chakrabarty,PostcolonialityandtheArtificeofHistory:WhoSpeaksfor„Indian”Pasts?,[w:]Contem-
poraryPostcolonialTheory.AReader,ed.P
.Mongia,London–NewYork1996,s.231-244.
21
A.Assmann,Europe:ACommunityofMemory?TwentiethAnnualLectureoftheGHI,nGermanHistorical
InstituteBulletin”2007,No.40,s.11-26.Por.podobnąstrategięretorycznąwtekścieClausaLeggewie,
SevenCirclesofEuropeanMemory,[w:]CulturalMemories…,s.123-124.
