Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AnnaMarkowska,ReginaKulig-Posłuszny
Wstęp
obserwowaćkiełkowanienowejwrażliwościspołecznejoraz
feministycznej.
CzęśćIII.
Przyszłośćjakoefektnegatywnychskutkówubocz-
nychtransformacjirozpoczyna
ElżbietaBłotnicka-Mazurtekstem
Rewitalizacjaprzestrzenimiastapoprzezsztukę)Przypadek
StoczniGdańskiej)Zajmujesięwnimnowymzjawiskiem,
pojawiającymsięjużwniedługimczasieponastaniukapita-
lizmu,jakimstałasięgentryfkacjatkankimiejskiej.Autorka
sugeruje,żeopresyjnośćgentryfkacjiniebyławcalemniej-
szaniżdokuczliwychzjawisk,jakietowarzyszyłyrealnemu
socjalizmowi.Cowięcej,takżeituobywatelpozostawałzu-
pełniebezbronnywobecwładzorazdominującejideologii.
Pojawilisięznowuludziengorszegosortu”
,choć-wydawało
się-żenowykrajmiałbyćpojemniejszyidlawszystkich.
DziałalnośćartystównatereniezamkniętejStoczniGdańskiej
byławażnymidoniosłymgłosemwprzestrzenipubliczności
oraz-amożeprzedewszystkim-platformąpozwalającą
nadojściedogłosutych,którzypolikwidacjistocznizostali
najbardziejpokrzywdzeni.
MagdalenaGołaczyńskawartykule
HappeningiPomarańczowejAlternatywy,czyliwspółczesnykarnawał
naulicachWrocławiaprzytaczapesymistycznąwgruncierzeczydia-
gnozęsytuacjipoodzyskaniuniepodległości-autorstwanmajora”
Fydrycha:n
wmiejsceśmiesznejdyktaturywkroczyłasmutna
demokracja”,pytającoumiejętnośćoddolnejsamoorganizacji
społecznejwczasachwolności.Tejdiagnoziebliskodorów-
niesmutnegoprzekonania,żePolakomlepiejwychodziwalka
zopresjąniżpoprostuzwykłe,codzienne,dobreżycie.
WczęściIV.
Demontażczyredefinicjanowoczesności?znaj-
dziemyartykułJózefaTarnowskiegoPrzełompostmodernistyczny
warchitekturzepolskiej:odbudowaStaregoMiastawElblągu)Autor
uznajewnimzaopatrznościowyfakt,iżzniszczonestarówkiwie-
lumiastodbudowywanowformachhistorycznych,czylizgodnie
zdoktrynąstalinowskiegosocrealizmu,gdyżchoćniebyłytorekon-
strukcjewierne,ntoprzynajmniejzewnętrznienowestarówkiprzy-
pominałyichwyglądsprzedIIwojnyświatowej”.Wtymkontekście
podkreślawagęodrzuceniawlatach80.zaleceńKartyAteńskiej,
gdyż-jegozdaniem-narzucałaspołeczeństwuzabudowęnie
liczącąsięzjegooczekiwaniamioraztradycją.Nowądoktrynęautor
nazywamodelempartycypacyjno-demokratycznym,podkreślając
jegorolęwprzywracaniuzerwanejprzezmodernizmciągłości.
Nowoczesnośćuznanazostajetuwręczzasamobójstwoarchi-
tektury.InaczejzdecydowaniewidzirolęnowoczesnościKrzysztof
StefańskiwtekścieSkyTowerLeszkaCzarneckiego,symbolWrocławia
XXIwiekuijegomiejscewsylwetcemiastapisząconiezrealizo-
wanym,
tzw.CentrumPołudniowymWrocławiazkilkoma
14
wieżowcami,jakiemiałypowstaćwokółSkyTower,wznie-
sionegoprzezmilioneraLeszkaCzarneckiego.Nowoczesność
jestturozumianajakokontynuacjazarównopolskichaspiracji
powojennych,jakiprzedwojennych,wizjonerskichkoncepcji
niemieckich.Anna
Dzierżyc-HorniakwtekścieEksperymentform
przestrzennychwElblągu-niechcianedziśdziedzictwoPRL-u?
wperspektywieodrzucenianowoczesnościprzezwłodarzymiasta,
upominasięokilkadziesiątinteresującychiniedocenionychrzeźbiar-
skichobiektów,jakiepozostałypoelbląskichplenerach.EmiliaKiecko
wartykuleMiędzynarodowaWystawaArchitekturyIntencjonalnej
Terra-2podkreśla,iższukającynowatorskichrozwiązańuczestnicy
towarzyszącegowystawiesympozjum,nazwalikonserwatywny
postmodernizmkrótkotrwałąmodą,gdyżówczesneoczekiwania
architektonicznychzmian-choćafrmująceobaleniedoktrynalne-
gomodernizmu-byłyznaczniewiększe,niżjedyniepowielanie
dawnychwzorców.
CzęśćV.Produkcjanowejwiedzyzaczynasięodrefleksjina
tematprzepracowaniadziedzictwakolonialnego,sięgającegocza-
sówniemieckich.Pamiętaćbowiemnależy,żeprzejmująchistorię
tzw.ZiemOdzyskanychprzejęliśmynietylkowzlotyintelektujej
niegdysiejszychmieszkańców(uniwersytetwBreslauszczyciłsię
aż10noblistamiichlubisięnimitakżewspółczesnyUniwersytet
Wrocławski),aletakżeschedęczynówzatrważających.Jestto
sprawabardzoaktualna,gdyż-cozupełnieniewiarygodne-
weWrocławiuzdarzyłosię
stosunkowoniedawno,iżrzecznik
ZOOwimięsukcesówpublicrelationswrocławskiejinstytucji
bezrefleksyjniesięzachwycał:n
-
Rekordfrekwencjipobił
jednakpobytTunezyjczykówzorganizowanywlipcu1904
roku.Wjedendzień,wczasie9godzin,zooodwiedziło41
tys.osób.Tenrekordniezostałpobitydodziś”
26
.Tennpobyt”
tooczywiścietzw.ludzkiezoopokazanewBreslau
27
.Dowodzi
to,żekolonialnedziedzictwopowinnozostaćprzepracowa-
neiżeobejmujebynajmniejnietylkopolskąkolonializację
iterenywschodnie(dzisiejszejBiałorusiiUkrainy),aletakże
to,cozwiązanejestztradycjąniemiecką.Wtymkontekście
wartoteżpodkreślić,iżmusimysięgaćnietylkodohistorii
ludzi,aletakżedohistoriiprzestrzeni,przedmiotów,roślin
izwierząt-aichprzynależnośćnarodowajestzupełnienie-
oczywista.DlategowłaśniecześćV.rozpoczynaSzymonPiotr
Kubiakartykułemn[ś]jużniemówiącosztuceludówpier-
wotnych”)Szczecin,kulturypozaeuropejskieipolskakolonizacja
„ZiemOdzyskanych”)ZkoleiWiktoriaKoziołwtekścieZiemia
26Przybylska(2015).
27Anhalt(2008).
