Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ibrylantowąszpinkąkusłońcumigotał,
Iwąspokręcałdumnieiwzrokdumnymiotał,
Izdałomisię,żemnieszczególniejurągał[…]
(X744–747)
ZanimJacekSoplicaujrzypogardliwywzrokStolnika,
widzijedyniezaryspostaciimigotaniesłonecznego
światłaodbitegowbrylantowejszpilce.Czytomajakieś
znaczenie?Oczywiście,żetak,iwieotymdoskonale
każdy,ktopamiętascenęprzesądzającąolosie
Meursaulta,bohaterapowieściAlbertaCamusa
Obcy
.Jegotakżeoślepiłbłysksłońca,awchwilępóźniej
padłabsurdalnystrzał.
Zrozumiećtegochybasięnieda.Aniracjonalnie
wytłumaczyć.Cóżwięctobyło?
Migotaniezła.
W
PanuTadeuszu
zło„prześwieca”,podobniejakpara
tajemniczychoczu.Gdybypozostawałowciemnościach,
niewysyłającwstronęczłowiekazdradliwego
zaproszenia,okazywałobysięzapewneznaczniemniej
niebezpieczne–zwłaszczażeczłowiekpodążaćpragnie
raczejwkierunkudobra.Złofunkcjonujeniczymbłędny
ognikprowadzącywędrowcakuzgubiealbojakkierujące
okrętnaskałyfałszyweświatło,któremarynarzebiorą
zasygnałlatarnimorskiej.Wiadomooddawna,
żestereotypłączącyistotydemoniczneznieprzeniknioną
ciemnościąbywabłędny.Mocezłaposługująsięchętnie
światłem,tyleżezichstronyjesttopodstęp.
Rozważamyzresztąmetafory,anieobrazy
wywiedzionewprostzrzeczywistości.Przekładającich
sensnajęzykfilozoficzny,zbliżamysiędoprawdy
rozważanejprzezKartezjuszaw
MedytacjiIV
.Jak
tomożliwe,żetakczęstozłobierzemyzadobro?Czyjest
tocenazaposiadaniewolnejwoliizwiązanejznią
swobodywyboru?49Czemujednakzwodzinasfałszywe
światło?Iczywprzyszłościjesteśmywstanieustrzecsię
skłonnościdopopełnianiabłędów?
Niewykluczone,żezłopozbawionejestobiektywnej
realności,ajednakwolnopodejrzewać,iżkażdenasze
działanieukazujejegoukrytąsiłę.Czynimyzłoświadomie
