Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
formalny53.Istotnejestto,żeArendtsamprocesmyśleniaidoświadczenia
traktowałajakozgruntunieosobisty,stądwopozycjidowielutradycyjnych
formprzypisywaniaautorstwajejmyśleniemawłaśnietakicharakter.Jest
to,rzeczjasna,świetnypunktwyjściadlapodejmowaniamyśleniawkate-
goriachteorii,przyzachowaniusferyopiniidlakręguautorów,jeślichcie-
libyśmyzachowaćsenstegokonwencjonalnegorozróżnienia.Dobrym
przykłademtejpostawypoznawczejjestwprzypadkuArendtjejstosunek
doideiipodziałówideologicznychwpolityce,kurozczarowaniuniektó-
rychautorów,którzypragnęlibymiećjąposwojejstroniesporuideolo-
gicznego.Alecopocząćzezwolenniczkąrepublikiwolnychludzi,wyra-
żającąsięzwielkimuznaniemmerytorycznymdlateoriirewolucji(inie
tylko)KarolaMarksa?UznaniedlafilozofiiHegla(teżkrytyczne)może
byćdużołatwiejwybaczonepoobustronachpolitycznegospektrum.Ale
podobnąstrategięArendtstosujewodniesieniudoliteraturyisztuki,czy-
liposzukujetakichkonceptualizacjiludzkiegodoświadczenia,którewy-
chwytująspecyficznywzórczynawetidiompozwalającylepiejrozumieć
to,cozachodzimiędzyludźmi.
Wtymkontekściełatwiejjestzrozumiećprzedmiotowezaletyodwoły-
waniasiędodoświadczenia,którezmieniasięwrazzkontekstem,aleteż
niewsposóbtakskokowy,jakmoglibyśmysądzić.Ajeślisądzimy,żedo-
chodzidotakiejzmiany,tomusimypodjąćsięzadaniareprezentacjitych-
żedoświadczeńnapoziomiejęzyka54.Ostateczniewprzypadkukażdego
procesuchodzioróżnice,bezwzględunato,czymówimyoprocesach
fizycznych,czyprocesachpoznawczych,czyprocesachsemiozy.Tęzasadę
konstytuującąprocesystosujesięrównieżdozjawiskpolitycznych,które
sąkształtowanenapoziomieludzkichdoświadczeń,anieichkulturowych
reifikacjiwpostaciidei.Modelowanieprocesówjestzatemdobrympunk-
temwyjściadlatakiejinterpretacjiprojektumyślowegoArendt,którypo-
zwalapowiązaćwsposóbintegralnypodstawoweprocesyspołecznebez
zagubieniaichspecyfiki.Wodniesieniudopolitykijakohistorycznego
fenomenusprowadzasiętodowskazanianatakiejegouwarunkowania,
któremogąbyćujmowanewsposóbstrukturalny(trwałośćwzorca),przy
jednoczesnymodsyłaniudozbiorureguł(mechanizmu),którytenwzo-
rzecgenerująnapoziomieprocesu.
53Rekonstrukcjateoriiumysłu,którąmożemyodczytaćwpismachArendt,poka-
załabyjejzbieżnośćnietylkozujęciamifenomenologicznymi,doktórychonasama
sięodwołuje,aletakżezewspółczesnymiteoriamiumysłuiświadomości,cowpew-
nymzarysiestaniesięjasnewprzedstawionejanalizie.
54TakimdoświadczeniemdlaArendtjestrewolucja.
28
