Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
17
uniwersalnystatus(esencję),łączącysiębezpośredniozsamąpłcią30.Zdaniem
badaczkibyłotosymptomemprocesuswoistegoprzejęciaideałumęskości
przezrozwijającąsięideologięnacjonalistycznąimieszczańskistylżycia,
czegorezultatembyłostworzeniespecyficznegożołniersko-mieszczańskiego
wzorcaniemieckiejnarodowejmęskości31.Genezyiprzyczyntegozjawiska
należyszukaćwokresiewojennapoleońskich,kiedypruskamonarchiaza-
częłagwałtowniepotrzebowaćmęskichobywateli-odpowiedzialnychczłon-
kówwspólnotynarodowejorazwojownikówprzygotowanychdojejobrony32.
Zbiegłosiętowczasiezwprowadzaniemprzeznormymieszczańskiejprzy-
zwoitościspolaryzowanegoihierarchicznegoporządkupłciowego.Dlatego
teżkwestiemęskościstałysięjednymznajistotniejszychtematówniemieckiej
debatypublicznej.Okrestenprzyniósłwięcprzyspieszonąmaskulinizację
imilitaryzacjęniemieckiegonarodu.Celemwojennejpropagandyskierowa-
nejdomężczyznbyłouczynienieichbardziejmęskimi.Odbywałosiętomię-
dzyinnymiprzezpodkreślanieznaczeniapowszechnegopoboru,pospolitego
ruszeniadlaobronyojczyznyorazzdolnościdonoszeniabroni.Skutkiemtego
militarystycznerozumienienarodowejmęskościstałosiępodstawąporządku
płciowego.Mężczyzna,powtarzanodoznudzenia,musibyć:silny,odważny,
dzielny,abymógłsięcieszyćszacunkiem.Jeśliokażesiętchórzem,straciswoją
męskośćiutracirespektbliźnich33.Centralnąpozycjęwtymporządkuzaczął
zajmowaćbohaternarodowyumierającyzaojczyznę,ajegomęskatożsamość
skoncentrowanabyławokółpojęćhonoru,umiłowaniawolności,ofiarności,
siły,braterstwa,dyscypliny,odwagi,chwały,lojalności,aprzedewszystkim
wokółniemieckiegopatriotyzmu34.
Tendencjadotakiegoujmowanianarodowegowzorcamęskościnarastała
wNiemczechprzezcaływiekXIX,ajejapogeumprzypadłonaczaspo1871
roku,kiedytozjednoczoneNiemcyzzapałempielęgnowałyswójprzypie-
czętowanytriumfemmilitarnymmieszczańsko-żołnierskicharakter35.Ka-
renHagemannzauważa,żeagitacjazapomocąodwoływaniasiędonacjo-
nalistycznejmęskości,ukierunkowanabyłaprzedewszystkimnamężczyzn
30
U.Frevert,Mążiniewiasta,niewiastaimąż.Oróżnicachpłciwczasachnowoczesnych,
przeł.A.Kopacki,Warszawa1997,s.50,por.teżK.Hausen,Porządekpłci.Studiahistoryczne,
tłum.ired.J.Górny,Warszawa2010,s.51-54.
31
P
.Stearns,BeaMan!MalesinModernSociety,NewYork1990,s.6-7;G.L.Mosse,
NationalismandSexuality.Middle-ClassMoralityandSexualNormsinModernEurope,
Madison1985,s.7-9;G.L.Mosse,TeImage…,s.7.
32
K.Hagemann,AValorousVolkFamily:theNation,theMilitary,andtheGenderOrderin
PrussiaintheTimeoftheAnti-NapoleonicWars,1806-1815,[w:]GenderedNations…,s.180.
33
U.Frevert,Mążiniewiasta…,s.361-362.
34
K.Hagemann,op.cit,s.186-190,por.teżG.L.Mosse,NationalismandSexualitył,
s.80.
35
R.Pröve,Militär,StaatundGesellschafim19.Jahrhundert,Oldenburg2006,s.24-45.
