Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Początki
17
wstyczniu*,pogańscyłupieżcyżałośniezniszczylikościółBożywLindisfarne,gwałtem
irzezią1.
ZabójstwosędziegokrólewskiegozWesseksu,Beaduhearda,którymylniewziął
duńskichnajeźdźcówzakupcówipróbowałichnakłonić,abyudalisiędopobli-
skiegoDorchesteruipoddaliinspekcji,prawienapewnoniemożebyćkojarzone
zpierwsząnapaściąwikingównaBrytanię.Wzmiankaotymwydarzeniuznajduje
siętylkowpochodzącejzpóźnegoIXw.Anglo-SaxonChronicle[Kroniceanglosa-
skiej].Doowejinformacjinależypodchodzićostrożnie,albowiemwspomnianakro-
nikajestdziełemowydźwiękupropagandowym,możewięczawieraćelementy
mocnoprzesadzone.Niewykluczone,żewpismiałpodkreślić,iżWessexjest
izawszebyłzarównopierwsząofiarąpogańskichataków,jakigłównymobrońcą
Anglosasówprzednimi.Większąpewnośćmamycododrugiegoźródła,gdzie
wspominasięonapaścidokonanejprzezgrupęwojownikówzHordalanduwzachod-
niejNorwegii.Zapistenpodwunastustuleciachwciążrozbrzmiewaechem.
NapadnaLindisfarne,duchoweiintelektualneserceNorthumbrii,dlaAngli-
kówwkrajuipozajegogranicamibyłprawdziwymszokiem.Klasztor,założony
w634r.przezśw.Aidana,byłgłównymośrodkiemdokonywanegowVIIw.nawra-
caniapogańskichAnglówzNorthumbrii.Podopiekątamtejszychkrólówwzboga-
ciłsięistałatrakcyjnymcelemrabunku.Później,wtzw.tradycjizDurham,rozwi-
niętolakonicznąwzmiankęzKronikianglosaskiej,opisując,jaktołupieżcynie
zdołaliodnaleźćwysadzanegoklejnotamirelikwiarzaśw.Cuthbertaorazinnych
cennychskarbówklasztoru,iprzedstawiającsplądrowanieispaleniezabudowań,
profanacjęołtarzyorazzniszczeniekilkupomniejszychrelikwii.Częśćmnichów
zabito,resztęporwanojakoniewolnikówlubdlaokupu,cozapoczątkowałomodel
napadumającysięupowszechnićwprzyszłości.Całezdarzenieodbiłosięszero-
kimechemwchrześcijańskiejEuropie.Alkuin,uczonyzNorthumbrii,przebywa-
jącywAkwizgranienadworzewładcyFrankówKarolaWielkiego,zaangażowałsię
wkampanięmoralnegowsparciadlaAnglików,trwającąod793do794r.Słałpocie-
szającelistydoLindisfarne,WearmouthiJarroworazwzywał,byatakuznaćza
karęboską,zesłanąnaarcybiskupówCanterburyiYorku,nakrólaNorthumbrii
ÆthelredaoraznaOffę,królaMercji,jakrównieżmieszkańcówKentu.Brakobrony
tychziemprzezBogaiświętychzNorthumbriioceniałjakooznakęichniezadowo-
leniazgrzechówludu.Nawoływałdopokutyiduchowejreformy.
*WstandardowymwydaniuangielskimAnglo-SaxonChronicle,wyd.itłum.D.Whitelock,Lon-
don1961,uznajesię,żeworyginalnymtekściekronikinajazdnaLindisfarnedatowanyjestnadzień
8czerwca,zaśdatastyczniowajestpomyłkąjednejzpóźnychwersjikroniki(przyp.red.nauk.).
1TheAnglo-SaxonChronicles,red.itłum.M.J.Swanton,London–Phoenix2000.[Standardo-
wymwydaniemkronikipozostajeAnglo-SaxonChronicle,wyd.itłum.D.Whitelock,London1961
–przyp.red.nauk.].
