Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Wprowadzenie
39
zaczynasięwKnossosiwiedziedojaskiniZeusanaIdzie55.Zjednejstronyjest
tonaturalnie,napłaszczyźniemitycznej,powtórzeniewędrówkiMinosa,który
codziewięćlatudawałsięwłaśniedojaskiniZeusa,abyzasięgnąćtampo-
uczeniawkwestiiprawiabyodnowićkrólestwo56.AletrzechbohaterówPraw
najwyraźniejrobito,corobiwieluinnych,jesttozapewnepowtórzeniedrogi,
którąprzebywalipobożniKreteńczycypodczasróżnychświąt,aleteż,jakpoka-
zująnamsamePrawa,pozaoficjalnymkalendarzemświątecznym.Wiemy,że
wokolicachjaskiniZeusa,aleiwsamejjaskiniodbywałysiętańce57,azatem
trochęzmierzajątamtrzejstarcy,abysiętańcomprzyjrzeć.Alejestteżprze-
cieżjakaśidrugadrogainterpretacyjna.JaskiniaZeusanaKrecieznajdujesię
wysokoitrochęowszem,trochęponaditrochępozaświatem.Pozaświatowość
miejscadocelowegojestwgruncierzeczyjednakprzedewszystkimprzygodna
iwynikazwieku,otstarośćipowolizeświataodchodzenie.Starzy,którzywiele
chcielibypowiedziećiwieleprzekazać,wkońcudoskonalewiedzą,żewiększo-
ściztychnaukmłodzibędąmusielizaczerpnąćzinnych,częstogorszych,ale
taktojest,źródeł.Toniejest,żebybyłojasne,pieśńrozpaczy,choćoczywiście
takiemomenty,wktórychmożemyodnaleźćodcieńrezygnacji,wrozmowie
sięzdarzająichybanatejstruniegraszczególnieKlejnias,cochybadowodzi,
wałobysięzupełniedotegoniepredestynowane.TakjestchoćbywEutydemie,gdzietwierdzenia,które
moglibyśmyuznaćzaplatońskie,wypowiadająpokoleiKlejnias,chłopiec,którysięfilozofiidopierobędzie
uczył,atakżeDionizjodorosiEutydem,dwaj,jaktupozostaćwobrębiejęzykacywilizowanego,szalbierze.
ZapewneniektórepostaciesąPlatonowibliższe,zapewnesąpostacie,któremówiąto,copowiedziałbysam
Platon,alegdybyśmyuznali,żeotoPlatonskrywasiępodjakimiśpostaciami,podczasgdypodinnymi
skrywasięnie-Platon,moglibyśmybezszkodydlazasobuwszystkietenie-Platońskiemomentyporzucić.
Będęstałnastanowisku,moimzdaniemuzasadnionym,żePlatonwygłaszawszystkiekwestiewswoich
dialogach.Właśniedlategoniewystępujewswoichtekstach.Oczywiście,żeniektórekwestiesąwypo-
wiadanepoto,byokazaćswojąbłędność,bądźnawetniedorzeczność.Alewszystkie,wedlepostanowień
Platona-autoratekstów,wartebyłynietylkowypowiedzenia,aleizapisania,toznaczywartebyłytego,by
jeczytaćpowielokroć.
55Platon,PrawaI624a-b.
56Platon,PrawaI624a-b;Arystoteles,frg.611Rose,14;EforosFGrHist70F147=Strabon,
GeografiaX4.8;Platon,Minos319b-d(Dialogjestuznawanyraczejzanieautentyczny[Rowe2007a:
29],aletematniejestrozstrzygniętyicorazwięcejosóbskłonnychjestgouznaćjednakzadziełoPlatona.
Zob.:Mulroy2007;Thomason2015:55-56.Priou2018:145piszewręcz:nThequestionoftheauthen-
ticityoftheMinosiswelltrod,andenoughcommentatorsacceptitsauthenticitythatitshouldnolonger
bedeemedcontroversialtodoso”.Mamoczywiściewątpliwość,czyrówniełatwojakwcześniejMinosa
autorstwaplatońskiegopozbawiliśmy,terazgoautorstwemPlatonanieobdarzymy.Decyzjezapadały
iczasemwciążzapadajązbytlekkoiwgruncierzeczyopierająsięczęstonafantazmatach.Łatwość,
zjakąbadaczeoperujątakimikategoriamijaknplatoński”czynsokratejski”,jestzdumiewającaiwwielu
momentachtałatwośćdokonujewobszarzebadańzarównonadPlatonem,jakinadSokratesemspusto-
szenia.Czasem,kiedypojawiająsięwemniegniewneodruchyautorytarne,zastanawiamsię,czyokreśleń
nsokratejski”inplatoński”(szczególniewpołączeniuzprzysłówkiemnprawdziwie”)nienależałobyza-
kazać(oczywiściegniewneodruchyautorytarnezarazposkramiaminawetjeślijakiśniechcącyzapiszę,
zarazgowykreślamalbosięodniegodystansuje).
57Yioutsos2013:38.Zob.:Lawler1948:4-5.
AdamMickiewiczUniversityPress©2022
