Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Rozdział10Teoretyzowanie(natemat)niepełnosprawności
wynosiła2530,4tys.(2888,5tys.–2002rok),mężczyznzaś–2167,1tys.
(2568,2tys.–2002rok).Zatemodsetekkobietzniepełnosprawnościamiwynosił
13,5%,amężczyzn12,3%.Niemawojewództwa,wktórympoziomniepełnospraw-
nościwśródkobietbyłbyniższyodpoziomuniepełnosprawnościmężczyzn.Prze-
ciętnieróżnicemiędzypłciamiwynosząok.2punktówprocentowych.
1.1.Przemianymodeluniepełnosprawności
Medycznyispołecznymodelniepełnosprawności.Równocześniezrozwojemregu-
lacjidotyczącychprawczłowiekadokonałysięradykalnezmianywpostrzeganiu
niepełnosprawności,polegającenaodejściuodmedyczno-opiekuńczegojejrozumienia
(początkoworegulacjemiędzynarodowedotyczyłyprzedewszystkimkonieczności
opiekinadosobamizniepełnosprawnościami,zapewnieniaimprawadorehabili-
tacjiczyleczenia)kumodelowispołecznemu,akcentującemuodpowiedzialność
społeczeństwazaosobyzniepełnosprawnościamiigwarantującemupełniejszeich
uczestnictwowżyciuspołecznym.Zwróconouwagę,żenależyporzucićodnoszenie
siędoosóbzniepełnosprawnościamiwsposóbpaternalistyczny,azacząćtraktować
jepodmiotowo.Uznano,żeniepełnosprawnośćniejestjedyniepochodnąbiologii,
prawsocjalnych,zabezpieczeniaspołecznegoczyprzedmiotempolitykispołecznej
państwa,alestanowijedenzelementówtożsamościczłowieka(Błeszyńska,2001;
Wołowicz-Ruszkowska,2013),dotyczywszystkichjegoprawiwolności,astatus
prawnyosobyzniepełnosprawnościąpowinienbyćokreślonywświetlezasadgod-
ności,wolnościirówności(Zima-Parjaszewska,2015a).Teprzeobrażeniaimplikują
istotnezmianywprawie,funkcjonowaniuinstytucji,politycepublicznej,alerów-
nieżwświadomościspołecznejistosunkuspołeczeństwadotejgrupyosób.Zmie-
niłasiętakżeświadomośćsamychosóbzniepełnosprawnościami,którezaczęłymieć
corazwiększeaspiracjedopełnienianormalnychrólspołecznychidostrzegaćpo-
trzebęwalkioswojeprawa(Kurowski,2014).
Wwynikuzmianwpostrzeganiuniepełnosprawnościprzeformułowanoteżjej
znaczeniewnaukachspołecznych.Ewolucjapodejściadoniepełnosprawnościwteorii
społecznejipolitycepublicznejpoleganaodchodzeniuodinterpretowanianiepełno-
sprawnościjakoproblemunapoziomiejednostkowym,sprowadzaniajejdoindywi-
dualnegoograniczeniasprawności,koncentrowaniasięnadziałaniachleczniczych
irehabilitacjimedycznejnarzeczujmowanianiepełnosprawnościjakozjawiska
społeczno-ekonomicznegoorazkonstruowaniadziałańzorientowanychnaintegrację
iaktywizacjęspołeczną(Barnes,Mercer,2004;Gąciarz,2014a;Oliver,1983,1990a;
Smart,2009).Przeobrażeniepostrzeganiaosóbzniepełnosprawnościamispowodo-
wałozmianęwizerunkutychosób–zpodopiecznegodopełnoprawnegouczestnika
życiaspołecznego(Barnes,Mercer,2008;Firkowska-Mankiewicz,2007).Uważam,
