Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Rozdział10Teoretyzowanie(natemat)niepełnosprawności
wynikiemograniczonejakceptacjiosóbzniepełnosprawnościami,prowadziły
wkonsekwencjidopozbawieniaichniezależności.Wmodelumedycznymosoby
zniepełnosprawnościamipostrzeganebyłyjakotrwalezależneiwymagająceopieki,
niezdolnelubzdolnewograniczonymzakresiedoodgrywaniarólspołecznych.
Wujęciumedycznymdominowałocharytatywnemyślenieoosobachzniepełno-
sprawnościami–nobiektach”opiekiipomocy(Firkowska-Mankiewicz,2010),mają-
cychograniczonemożliwościupominaniasięozakresijakośćświadczeń,będących
zależnymiodświadczącychpomocizobowiązywanymidowdzięczności.Można
stwierdzić,żemodelmedycznyprzyczyniłsiędonukrycia”niepełnosprawności
iwyznaczyłinstytucjonalnąerędlaosóbzniepełnosprawnościami(Golman,1961,
2011).Wwynikutakiegomyśleniazaczętoumieszczaćosobyzniepełnosprawno-
ściami(definiowanejakopacjenci)winstytucjachzamkniętych(Oliver,2009).
Większośćformwsparciainstytucjonalnegodlaosóbzniepełnosprawnościami,
stworzonychwprzeszłościiwystępującychwPolscerównieżdzisiaj(np.domy
pomocyspołecznej,zakładyopiekuńcze),zostałaopartanamedycznymrozumieniu
niepełnosprawności.
Wspólnymelementemwieludotychczasowychnarracjinatematniepełnospraw-
ności,będącychkonsekwencjąmedycznegopodejściadotegozjawiska–dodajmy,
żepisanychzazwyczajprzezosobybezniepełnosprawności–jestujęciejejwogranicza-
jącychkategoriachnnormalności”ininności”,tożsamościiodmienności,sprawności
ijejbraku,któryuniemożliwiafunkcjonowanieosobomzniepełnosprawnościami
wtakisamsposób,jakludziombezniepełnosprawności.Wtakimrozumieniunie-
pełnosprawnościtkwiłozałożenieonormalnościjakostandardzie.Osobyzniepełno-
sprawnościami,któreniedostosowałysięwwystarczającysposóbdofunkcjonowa-
niawotoczeniuludzinpełnosprawnych”,niemogłyuczestniczyćwzwykłych
aktywnościachspołecznychibyłyutrzymywanepozagłównymnurtemspołeczeń-
stwa,separowanewinstytucjachspecjalniedlanichstworzonych.Powodowałotoich
uzależnienie(równieżekonomiczne)odpomocyinstytucjonalnej,przyczyniłosiędo
postrzeganiaosóbzniepełnosprawnościamijakosłabych,bezradnychiprowadziło
dotego,żetoinstytucjedefiniowałyto,cojestimpotrzebne,iwjakisposóbmabyć
todostarczone.
Dyskusjanatematujęćniepełnosprawnościprowadzonaprzezosobyzniepełno-
sprawnościamiorazichsojusznikówdoprowadziładoprzełamaniadominującego
wmodelumedycznympoglądu,żeproblemniepełnosprawnościwynikawyłącznie
zupośledzeniafunkcjiorganizmu.Wskazano,żetrudnościdotycząrelacjiosóbznie-
pełnosprawnościamizludźmibezniepełnosprawności,wramachktórychcipierwsi
nodsuwanisąodnormalności”jakonnieszczęśliwi,bezużyteczni,inni,uciskani
ichorzy”(Hunt,1966,s.146).Wtejrelacyjnejperspektywiezwróconouwagęna
mechanizmyrządząceprocesemwykluczeniaspołecznegoosóbzniepełnosprawno-
ściamiorazdoprowadzonodouwspólnianiategodoświadczeniazinnymigrupami
