Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Rozdział1.Dydaktyka-międzypotocznościąanauką
wadzonychzgodniezwymaganiamimetodologicznymiidostarczającymi
danych,napodstawiektórychformułowanesąwnioski,wyjaśnieniaireko-
mendacjedlapraktyki.Tedrugietowynikinaszejswobodnejaktywności
poznawczejorazcodziennychpróbrozumieniatego,conasspotykaicoob-
serwujemy.Wrezultacietakiego„uczeniasięwżyciuiprzezżycie”każdy
znaswdostępnydlasiebiesposóbtworzywłasne,bardziejlubmniejtrafne
koncepcjeświataspołecznegoiprzyrodniczego(Lachowicz-Tabaczek2004),
awięctakżekoncepcjeszkołyirealizowanegowniejprocesudydaktycznego
(Dryll,Trzebiński1994;Klus-Stańska2010a).
Wiedzapotocznajestprzydatnawwieluobszarachżycia.Pozwala
funkcjonowaćnacodzień,dajepodstawyrozumieniacodziennychzdarzeń
izachowańludzkich,umożliwiaużywaniemaszyniurządzeń,korzystanie
zhandlu,usługiinstytucjiitd.Jakowiedzawznacznejmierzepraktyczna
pozwalanamdziałać,dokonywaćszybkichidentyfikacjiiwyborów,podej-
mowaćdecyzje.Niestety,wiedzapotocznamaswojeliczneograniczenia.
Tworzonajestwsytuacjachprzypadkowych,wskutekczegopełnowniejluk,
sprzeczności,błędnychzałożeń.Cechująjączęstowyraźnastronniczość,ste-
reotypyiuprzedzenia.Jestmałowrażliwanapodważającejądane.Innymi
słowy,pozostajenienaruszonanawetwówczas,gdywszystkoświadczyprze-
ciwkoniej.
Mimowieluograniczeńjejzdroworozsądkowyurokjesttrudnydopoko-
nania,awiarawsłusznośćpotocznejwiedzykolektywnej1itakzwanego
zdrowegorozsądku2,budowanychnapodstawiecodziennychdoświadczeń,
jestpowszechniebardzosilna.
Pojęcieteoriinauczania,którymczasemjestzastępowanyter-
Folk-
min„dydaktyka”,możeoznaczaćzarównodydaktycznąteorięna-
-dydaktyka
ukową,jakiteoriępotoczną.Doopisuteoriipotocznejużywamy
teżtakichpojęć,jak:wiedzapotoczna,teoriaosobista,wiedzapraktyczna,
zdrowyrozsądek.Upowszechniasięrównieżcorazbardziejzaczerpnięte
zjęzykaangielskiegookreślenie„wiedzafolkowa”(ludowa),awnaszym
1Termin„wiedzakolektywna”zostałwprowadzonypodkoniecXIXwiekuprzezwy-
bitnegofrancuskiegosocjologaEmilaDurkheimanaoznaczeniezbiorupowszechniepo-
dzielanychprzekonań,ideiinastawień,którefunkcjonująjakosiłaunifikującamyślenie
społeczne.Przywoływanieargumentówzaczerpniętychzwiedzykolektywnejmaczęsto
charakterpopulistyczny.
2Pojęciezdrowegorozsądkuzeszczególnąuwagązostałopierwotnieprzeanalizowa-
nenagruncietzw.filozofiizdrowegorozsądku,którarozwijanabyławXVIII-wiecznej
Szkocji.Zgodniezniąnazdrowyrozsądekskładająsięsądy,którenarzucająsiękażdemu
umysłowi,gdyżkierujenimludzkanaturazewszystkimijejślepymiinstynktami,irracjonal-
nościąitendencjami.Dziśzdrowyrozsądekstałsiętakżeprzedmiotembadańsocjologii.
