Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sprawia,żeorganizmżywicielskijestdlapasożytaśrodowiskiembytowania.Wzgląd
tensprawił,żepóźniejszedefinicjepasożytaipasożytnictwasformułowaneprzez
rosyjskichparazytologów,międzyinnymiDogiela(1962),uzupełniałydefinicję
LeuckartaiinnychbadaczyzXIXwiekuinadawałyjejaspektekologiczny.Według
Dogiela,,pasożytemjesttakiorganizm,dlaktóregoinnyorganizmżywyjest
siedliskiemidostarczycielempokarmu’’.Niecowcześniejnaekologicznycharakter
pasożytnictwazwróciłuwagęBraun(1891).JeszczeinnypoglądwypowiadaSmyth
(1976).Organizmpasożytniczywedługtegobadaczanietylkoczasowoiekologicznie
jestzwiązanyzżywicielem,lecztakżepozostajeznimwmniejlubbardziejścisłej
zależnościmetabolicznej.
GodnyuwagijesttakżepoglądMichajłowa(1960),któryuważa,żepasożytnictwo
jestswoistąformąstałegolubczasowego,ewolucyjniekształtującegosięstosunku
międzydwomaorganizmami,przyczymstosunektencharakteryzujesięobustronnym
oddziaływaniempasożytanażywicielaiżywicielanapasożyta.Wwynikutego
kształtujesiędynamicznyukładpasożyt–żywiciel.
Wścisłymzwiązkuzpasożytnictwempozostajewieleinnychpostaciwspółżycia
organizmówróżnogatunkowych,zktórymipasożytnictwojestpowiązaneewolucyjnie.
Odkomensalizmupasożytnictworóżnisięgłówniezdolnościąpasożytadouśmiercenia
żywiciela.Drapieżnictwonatomiastodpasożytnictwaodróżniamiędzyinnymibardzo
małyzazwyczajpotencjałrozrodczydrapieżnika,jednorazowylubsporadyczny
kontaktdrapieżnikaiofiary,atakżeto,iżdrapieżnikjestzregułyznaczniesilniejszy
odofiary.Wartowspomniećponadto,żesynoikizmodpasożytnictwaodróżniasię
głównienieszkodliwościąsynoikadlażywiciela.Należyjednakogólniestwierdzić,
żeróżnicemiędzypasożytem,komensalemczysynoikiem,anawetdrapieżnikiemsą
częstobardzosubtelne.Utrudniatowpoważnymstopniurozgraniczenieposzczególnych
rodzajówwspółżyciaorganizmówróżnogatunkowych.Wkażdymprzypadkumamy
bowiemdoczynieniazmniejlubbardziejścisłymzwiązkiembiologicznymdwulub
kilkuorganizmów.
Mutualizm
MutualizmwedługdeBary(1879)jestrodzajemwspółżyciadwulubkilkuorganizmów
różnogatunkowych,korzystnego,aczęstonawetkoniecznegodlapartnerówuczest-
niczącychwtymzwiązku.Jakoprzykładbardzościsłegowspółżyciaorganizmów
wtegorodzajuzwiązkumożnapodaćwystępowaniejednokomórkowychglonów
wewnątrzjamochłonów(stułbia).Wtrakcietegowspółżyciaglonydostarczają
jamochłonomzwiązkówpokarmowychitlenu,awzamianotrzymująodjamochłonów
CO
zbezpiecznegoschronienia.Podobnezjawiskozachodziwprzypadkuwystępowania
2
iwodę,czylizwiązkiniezbędnedofotosyntezy.Glonykorzystająponadto
pierwotniakówwprzewodziepokarmowymtermitów,którymsymbiotycznewiciowce
dostarczająenzymówniezbędnychdotrawieniadrewnastanowiącegopokarmtermitów.
Wiciowceotrzymująwzamianbezpiecznąlokalizacjęipokarm.Należydodać,że
przewódpokarmowyprawiekażdegozwierzęcia,atakżeczłowiekazawieraogromne
18
