Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
stężenietlenuidwutlenkuwęgla,orazinneczynniki.Organizmypasożytnicze,
niezależnieodtego,czysąjedno,czywielokomórkowe,pobierająpokarmjednym
zdwupodstawowychsposobów:przezendocytozęitransportprzezbłony.Endocytoza
to:fagocytoza–pobieranieskładnikówkorpuskularnychorazpinocytoza–pobieranie
roztworów.Transportprzezbłonywzależnościodmechanizmumożnarównież
podzielićnadyfuzjęprostą,któraodbywasięwkierunkuzgodnymzgradientem
stężeń,oraztransportczynny(aktywny),któryodbywasięzapomocąenzymów
iprzebiegawkierunkuprzeciwnymdogradientustężeń.Podstawowymetabolizm
pasożytówniewieleodbiegaodmetabolizmużywicielaztym,żeupasożytówwiele
substancjipobranychodżywicielamożebyćbezpośredniowbudowanychworganizm
pasożyta,aniektóreproduktyprzemianmogąbyćniedokońcawykorzystaneprzez
pasożyty,np.kwasytłuszczoweuAscarislumbricoides.
Pasożytyzasiedlająniemalwszystkienarządywewnętrzneżywiciela,akażde
ztychsiedliskcharakteryzujesięswoistymicechami,costwarzadlapasożytów
środowiskoodmiennepodwzględemwarunkówfizjologicznychibiochemicznych.
Najczęściejzajmowanesiedliskapasożytówworganizmieżywicielato:układ
oddechowy:np.Ascarislumbricoides(larwy),Paragonimuswestermani,układ
krwionośnyilimfatyczny:np.Wuchereriabancrofti,Toxoplasmagondii,Schis-
tosomatidae,Trypanosomatidae;mięśnie:np.Trichinellaspiralis(larwy);narządy
wewnętrzne:np.Entamoebahistolytica,Toxoplasmagondii,Naegleriafowleri;
przewódpokarmowy:np.Ascarislumbricoides,Giardialamblia,Taeniasp.,Trichinella
spiralis,Enterobiusvermicularis,Entamoebahistolytica.
Siedliskazajmowaneprzezpasożytycharakteryzująsięnietylkoróżnymiwarunkami
fizykochemicznymiczybiochemicznymi,alerównieżodmiennymimożliwościami
oddziaływaniapasożytanażywicielaiodwrotnie.
2i2i3iAdaptacjemetabolizmupasożytów
dośrodowiska
Wzłożonymukładzieregulacjitworzonymprzezżywicielaijegopasożytawspółistnieją
dwatypyreakcjiprzystosowawczych:adaptacjakompensacyjnazachodzącaużywiciela
orazadaptacjaeksploatacyjnazachodzącaupasożyta.
Adaptacjakompensacyjnaobejmujeprocesyprzystosowawczeżywiciela
wyrównującestratyspowodowanedziałaniempasożyta.Adaptacjatapolegagłównie
naograniczaniuzużywaniaenergii,intensyfikacjiprocesówbiosyntezy(np.wzrost
szybkościpobieraniatlenu,wzmożonasyntezaaminokwasów,spadekzawartości
ATP)bądźnaprzerostachfunkcjonalnychniektórychorganów.Niwelowanieskutków
niekorzystnegooddziaływaniapasożytanastępujepoprzezpewnezmianykorekcyjne
przywracającehomeostazę.
Adaptacjaeksploatacyjnaobejmujeprocesyprzystosowawczepasożytaułat-
wiającejegoprzeżycieiopanowanieżywiciela.Adaptacjatastwarzapasożytowi
możliwościnowego,doskonalszegoużytkowaniaśrodowiskaiwykorzystaniaorganizmu
39
