Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wobrębiesynoikizmuwyróżniasięepioikię,czyliosiedlaniesięprzedstawiciela
jednegogatunkunapowierzchniciaładrugiego,iendoikięjakopostaćwspółżycia,
którapoleganazamieszkiwaniuprzedstawicielajednegogatunkuwewnątrzjamciała
drugiego.Zasadąjest,żepodczastegorodzajuwspółżyciapartnerzynieoddziałują
nasiebieszkodliwie.Przykłademepioikiijestosiedlaniesiękaczenicnaskórze
wielorybów.Związektenjestdlawielorybaobojętny.Kaczenicejakoosiadłe
skorupiakikorzystająztegowspółżycia,gdyżmajązapewnionerozprzestrzenienie
geograficzneorazzwiększonemożliwościzdobyciapokarmu.
Synoikamiwewnętrznymi,czyliendoikami,sąmałegatunkirybtropikalnych,
np.Fierasfer,którezamieszkująwpłucuwodnymlubteżkloacestrzykwy.Podobne
zjawiskoobserwowanotakżebardzoczęstouślimaków,którychjamępłaszczową
zasiedlająinneorganizmywodne(skorupiaki,skąposzczety).
Drapieżnictwo
Drapieżnictwotorodzajwspółżycia,wczasiektóregodrapieżnik(zwyklesilniejszy)
napadanaofiaręispożywają.Kontaktofiaryzdrapieżnikiemjestwięcbardzoluźny
izazwyczajjednorazowy.Jednakżewyraźnerozgraniczeniezjawiskadrapieżnictwa
odparazytyzmuniejestmożliwe.Niekiedyparazytyzmjesttakżeprzyczynąśmierci
żywiciela,aponadto,jakwskazujądotychczasowebadania,wniektórychprzypadkach
powstałonewolucyjniezdrapieżnictwa.Wzwiązkuztympowinienbyćtraktowany
jakozjawiskobiologiczniewtórne.
Zarównoomówione,jakteżinnerodzajewspółżyciadośćczęstoprzekształcają
sięwpasożytnictwo.
Żywicielepasożytów
Żywicielamilubteżgospodarzamipasożytówsądośćczęstoorganizmy,które
dostarczająpasożytomjednocześniepokarmuilokalizacji.Żywicieljestwięcdla
pasożytaśrodowiskiembytowania,czyliśrodowiskiempierwszegorzędu.Zewnętrzne
środowisko,czyliśrodowiskodrugiegorzędu,oddziałujenapasożytazapośrednictwem
żywiciela.Dziejesiętakwsytuacji,kiedymamydoczynieniazpasożytami
wewnętrznymi.Żywicielamipasożytówmogąbyćzwierzętakręgoweibezkręgowe,
stało-izmiennocieplne.Wprocesiekrążeniapasożytówwprzyrodziepostacie
inwazyjneróżnymidrogami,dośćczęstobardzoskomplikowanymi,trafiająna
właściwychżywicieli.Niektórepasożyty,np.stawonogi,bardzoczęstozmieniają
swoichżywicieliimająichwielu.Rozwójpostacilarwalnychpasożytówmożesię
odbywaćujednegolubkilkużywicieli.Organizmy,uktórychlubnaktórych
występująpostacielarwalnepasożyta,zostałynazwaneżywicielamipośrednimi.Dla
tasiemcauzbrojonegożywicielempośrednimjestświnia.Żywiciel,uktóregolubna
którymbytujedorosłapostaćpasożyta,jestżywicielemostatecznymalbodefinitywnym.
Ostatecznymżywicielemdlatasiemcauzbrojonegojestczłowiek,uktóregowystępuje
20
