Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Operacja:tam,gdzieumysłdotykajęzyka
29
pozorniesynonimiczne(parceque,puisque,donc,alors,bienque,comme,mais,
si,déjà),wyrażeniamodalne(bien,fortbien,çan’estpasvraiment,c’estbien
un…),czasownikimodalne(devoir)powtórzeniatypu:pourunprésident,
ça,c’estunprésident!lubużycienegacji(Culioli1990).Jednostkileksykalne
niemająwartościbezkontekstowej,nadanejraznazawsze,leczsąśla-
damidynamicznychoperacjijęzykowychwyższegorzędu.Konsekwencją
tegojestfakt,żeekwiwalencjamiędzyposzczególnymiformamiwdwóch
różnychjęzykachniebędziebudowananapoziomiepojedynczychfaktów
językowych,lecznadrzędnychoperacji.Culioliujmujezależnościłączące
poszczególnepoziomyanaliz,posiłkującsięklasyfikacjątrzechpoziomów
reprezentacji.Poziompierwszy-mentalny-dotyczymowy(langage)iobej-
mujepojęciaorazoperacjenakierowanenaokreśloneukształtowaniewypo-
wiedzi,jednakniedostępnebezpośredniobadaczom.Poziomdrugiodnosi
siędojęzyków,ajegoartykulacjanastępujewsposobiewykorzystania
znacznikówdanegojęzykadlaprzeprowadzeniaoperacjiwokreślonym
celu.Natrzecimpoziomie-refleksjimetajęzykowej-następujeodtwo-
rzenieizdefiniowaniepojedynczychoperacjilubichciągówpoprzezana-
lizęformznaczników(Culioli1990:129).Towtymmomencieodbywasię
wypracowywaniemetareprezentacji26:werbalnegoujmowania(sposobów
reprezentowania)tego,wjakisposóbludziekognitywniekonstruująobrazy
reprezentującerzeczywistość27zewnętrznąwobecjęzykaiwobecniego
niezależne(Culioli1990:85).
26A.Culiolinieużywaterminumetareprezentacja,jednakmówiotymwłaśniezjawi-
sku.Ometareprezentacji,wtymrównieżwfilozoficznymujęciusytuowaniasiępodmiotu
wświecieiświecietekstu,piszęwrozdziale1.4.
27UWszystkiewysiłkijęzykoznawcybędąnakierowanenastworzeniesystemupotencjal-
niezmiennychreprezentacjimetajęzykowych,którypozwolinaustaleniezależnościmiędzy
konfiguracjami(uporządkowaniemznacznikówwtekściemówionymlubpisanym)iopera-
cjami[ł]".(UToutl!efortdulinguisteconsisteraàconstruireunsystèmedereprésentations
métalinguistiquesmanipulablequipermeted!établirunecorrespondanceentredesconfigu-
rations(agencementsdemarqueursdansdutexteoralouécrit)etdesopérations.Ainsi,grâce
àdesdéformationscontrôlées,onespèreconstruireunensembled!opérationsformelles,afin
d!appréhenderàtraversladiversitédeslanguesetdesphénomènesdiscursifs,cetensemble
d!opérationsfondamentalesgénéralisablesquifondel!activitéénonciative(deproduction
d!uncôté,decompréhensiondel!autre)".(Culioli1978:139,przypis7).
