Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Założeniabadawcze
Teoriasłużącaporządkowaniurzeczywistościspołecznejzawszejestdoraźnaima
zazadanieprzyczynićsiędotego,abyzachodząceinterakcjemogłybyćosadzone
wkonkretnejsytuacji.NależyzgodzićsięzBlumerem(2007),żewimięczysto-
ścimetodologicznejnienależyposkramiaćchaosu,zmiennościiprocesualności.
Metodamapełnićfunkcjęsłużebną,jejrolamasprowadzaćsiędoelastycznego
dopasowaniasiędozmiennychokolicznościrealizowanegozadania.Sposobem
weryfikacjipojęćniepowinnabyćicharbitralnaoperacjonalizacja,leczciągłe
konfrontowanieznaczeńzezmiennościąichobowiązywaniawrozmaitychkon-
tekstach.
Subiektywizmiobiektywizm,jakpiszeRobertD.Sack(1980),rzutujenaza-
interesowaniaorazinstrumentariummetoditechnik.Oceniająckrytyczniepo-
dejściabadawcze,zauważaon,żeelementyobiektywne(ludzie,zabudowania)
isubiektywne(wartości,postawy)możnatraktowaćobiektywnie(jakwnauce)
lubmiećdonichstosuneksubiektywny(jakwsztuce).Zdaniemtegoautora,na-
ukifizyczneodznaczająsiędużąobiektywnością,aartystyczne-subiektywno-
ścią.Naukispołecznezajmująpozycjępośrednią,starającsięsubiektywneaspekty
rozważań(np.zachowaniapatologiczne)badaćmetodamiobiektywnymi.Sack
odnosisiędonieprzygotowaniageografiidoporuszaniasięwdelikatnej,pełnej
niuansów,sferzesubiektywizmu,niekwestionującjednakmniejlubbardziejuda-
nychprób(ibidem).
Siłągeografii,zdaniemJackaKaczmarka(2005),powinnabyćnróżno-
rodnośćmetodyczna,umożliwiającawszechstronnestudiaprzestrzenne.
Komplementarnośćnatomiastoznaczazastosowanieróżnorodnychmetodbadaw-
czychwcelurozwiązaniasformułowanychproblemów”(ibidem:218).Poszukując
właściwegoinstrumentariummetoditechnikwbadaniupatologiispołecznej,
wartosięgnąćdoklasycznegodziełaRichardaJ.ChorleyaiPeteraHaggetta(1967),
zawierającegomodelewykorzystywanewgeografii.Dobórmetoditechnikade-
kwatnychdobadaniazjawiskpatologicznychstanowiwyzwanie.Koncepcjawyko-
rzystującaróżneperspektywyteoretyczno-metodologicznewskazujenazasadność
wyborukonkretnegoaparatumetod,bazującegonapodejściuilościowymlubja-
kościowym.Kryteriumdeterminującymwybórinstrumentariumjestwielkość
grupy(por.Szmatka2015;Haggett2015).Wpodejściachmikro-imakroskalo-
wychwybórmetoditechnikmaumożliwićdostrzeżeniezjawiskwzróżnicowa-
nychwielkościowozbiorowościach.Wpodejściumikroskalowym,sprzyjającym
wykorzystaniumetodilościowych,pomocnesąrozwiązaniabazującenarozkła-
dzielosowymlubreprezentatywnymgrupyistandaryzowaniupróbbadawczych.
Wnaukachspołecznychprzeważasceptycznypoglądowyższościmetodilo-
ściowychnadjakościowymi,cowyrażająm.in.słowaWiesławaStrukowskiego-
-Kozienia(1994):nzdominowaniejęzykanaukiprzezkategorieilościoweczyni
goniezrozumiałymdlawiększościludzi,nawetdlatych,którzyzajmująsięprofe-
sjonalnieróżnymidyscyplinami”(ibidem:40).Wopozycjidobadańilościowych
stawiasięobserwacjęwykorzystywanątakżewgeografii.DałtemuwyrazAlbrecht
24
