Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Założeniabadawcze
Zewzględunaróżnorodnośćiwieloaspektowośćpodjętegotematuzdecydo-
wanoouwzględnieniuwpracywielupodejśćbadawczychstosowanychwgeo-
grafiispołeczno-ekonomicznej(ryc.3).Ichszczegółowacharakterystykaznajdzie
rozwinięciewdalszejczęściopracowania(zob.4.2).Patologicznośćzachowań
ludzkichmożebyćrozpatrywanawpodejściachcharakterystycznychzarównodla
orientacjiscjentystycznej,jakiantyscjentystycznej.
Patologiaspołecznawgeografiijest-wpierwszejkolejności-domenąpodej-
ściabehawioralnego,któregocelemjestwyjaśnienieprocesówizjawiskspołecz-
nychwprzestrzenizapomocąbadaniawyobrażeńizachowańczłowieka.Nurt
behawioralnytraktowanyjestjakowyrazniezadowoleniazmechanicznejreak-
cjinawarunkiotoczeniaiilościowegowymiaruanalizyprzestrzennej(Norton&
Mercier2016).Wtymzakresiepodejściebehawioralnewgeografiidystansujesię
odzałożeńbehawioryzmu,posługującegosięwstudiachludzkiejpsychikimeto-
damiwykorzystywanymiwnaukachprzyrodniczych(Lewin1951).Badaczerepre-
zentującynurtbehawioralnywzróżnicowanymstopniuwprowadzajądorozważań
elementyanalizyilościowej,narażającsiętymprzedstawicielominnychpodejść
teoretycznych.MarioBunge(2012:317)stwierdza,że:nobliczeniewspółczynni-
kówkorelacjiidopasowanieliniiregresjiniemożebyćtraktowanejakometoda
odkrywaniaprawnaukowych,jaktoczęstowystępujewnaukachbehawioralnych”
.
Badaniepatologiispołecznejmożnaposzerzyćopodejściefeministyczne,loku-
jącesięwnurcieczerpiącyminspiracjęzdoświadczeńmultidyscyplinarnychnad
płciąkulturową.Perspektywagenderprzyczyniasiędookreślaniazwiązkówczło-
wiekawprzestrzeni,stądpatologiaspołecznajestjednymzaspektówpodejmo-
wanychstudiówwramachtejperspektywy(por.Pain1991;Bondi&Rose2003).
Patologiaspołecznamożebyćrównieżrozpatrywanawpodejściuhumanistycz-
nym.Fenomenologiazjawiskdewiacyjnychjest-zjednejstrony-swoistąanalizą
opodłożuindukcyjnym,leczteżpowinnościąwobecindywidualnegozróżnicowa-
niaprzyczynczynówzabronionych.Elementemuzupełniającymszerokąpaletęba-
dańjestpodejście(neo)marksistowskie,wktórymwyeksponowanesązagadnienia
geografiikonfliktówspołecznych,rozstrzyganychnapoziomiewewnątrz-imię-
dzyklasowym(zob.Nowakowski1948;Navarro1978;Gregoryiin.2011).
Wpostępowaniuuwzględnionoponadtopodejścieneopozytywistycznewczę-
ścibazującejnadanychliczbowychorazprzyopisachstatystycznychwzorców
społeczeństwadziałającegowprzestrzeni.Uwzględnionodwamodeleorienta-
cjiscjentystycznej,amianowicieempiryczno-indukcyjnyorazhipotetyczno-
-dedukcyjny.Rezygnacjazwykorzystaniawybranychpodejśćnagruncieneopo-
zytywizmu,byłabyzdużąszkodądlawarstwypoznawczejimetodycznejpracy.
Chojnicki(1985)opisującorientacjęscjentystycznąwgeografii,podkreślacechu-
jącąjąobiektywnąinterpretacjępoznaniapojęciowego.Oznaczato,żestanyrze-
czy,którychdotyczązdania,sąnrzeczywistelubobiektywne,czyli,żeichistnie-
nieniejestuwarunkowanestwierdzeniemprzezjakikolwieksąd”(ibidem:256).
Szerzejoznaczeniuopiniiwbadaniupatologiispołecznejwrozdziale2.4.
22
