Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Pojęcie,istotaiklasyfikowaniepatologiispołecznych
uznaćfunkcjonowanieikonkretnądziałalnośćinstytucji,organizacjiiorganów,
przedewszystkimzewzględunastosunkiinterpersonalnewnichpanujące
bądźskutki,jakieonerodządlaspołeczeństwa,zatemwartouwzględnićto
wkatalogucechodróżniającychpatologieodinnychzjawiskspołecznych.
Ocenatychzjawiskniejestjednakzabiegiemłatwym,bowiemoprócztego,
jakieprzyjmiemykryteriaoceny,któremożnawwiększymlubmniejszym
stopniuzobiektywizować,problemempozostajesubiektywnośćpodmiotu,
któryocenybędziedokonywał.Niemniejjednakdylemattenniemożebyć
przeszkodąwposzukiwaniutakichkryteriów,któresąwstanieumożliwić
namzakwalifikowaniedanychzjawiskdozjawiskpatologicznych,atymsa-
mymdecydującychoichistocie.
Pierwszym,niezmiernieistotnymkryteriumdoocenyzjawiskpatolo-
gicznych,jestniezgodnośćzachowańpatologicznychzpanującymwokre-
ślonejludzkiejzbiorowościsystememnorm,zatemwłaściwejest,bypunk-
temwyjściadodalszychrozważaństałosiępojęcieflnormy”,aszczegółowiej
flnormypostępowania”330
Wnajogólniejszymznaczeniu,normętraktujesięjakostandardwyzna-
czonystatystycznielubuzyskanynapodstawieanalizykilkuprzypadków
(statystycznienormalnymnazywamyzjawisko,którewystępujenajczęściej)
lubjakosądotym,copowinnobyć340Normypostępowaniamożnazdefinio-
waćjakosądy,któreokreślonymosobomczygrupomosóbwskazują,jak
powinnyzachowywaćsięwokreślonychsytuacjach,lubinaczej,jakowy-
tyczneokreślającewłaściwewdanychokolicznościachzachowanie350
Normydotycząceżyciaspołecznegomożnazaliczaćdoróżnychtypów
ikategoriiwzależnościodtego,czyuznajesięjezanormyobowiązujące360
Zuwaginaznaczenieokreślonychregułwżyciuspołecznymwyróżniasię37:
▪normyprawne–zaprawnąuważasięnormę,którazostałaustanowio-
nalubuznanaprzezorganizacjępaństwową,adokładniejprzezorgany
państwamającedotegostosowneupoważnienieimaswojeodzwier-
ciedleniewprzepisachprawaobowiązującego,ajejprzestrzeganiejest
zagwarantowaneprzymusempaństwowym;
▪normyreligijne–sątonormyustanowioneprzezBogalubuznanejako
obowiązująceprzezorganizacjękościelnąidotyczązwyklekwestiikul-
tureligijnego;
33
Szerzej:A.Urbanek,Podstawybezpieczeństwapaństwa.Wymiarspołeczno-polityczny,
Słupsk2013,s.103inast.
34
Słownikpolitologii,PWN,Warszawa2008,s.351.
35
Por.R.J.Gerrig,P.R.Zimbardo,Psychologiaiżycie,Warszawa2008,s.564.
36
Normamożebyćuznanazaobowiązującązwieluwzględów,zatemmożebyćustano-
wionaprzeztego,ktomawładzę(przyjmujewtedypostaćnormysformalizowanej),jej
źródłemmożebyćnp.tradycjaprzekazywanazpokolenianapokolenieczypanujące
wdanejspołecznościobyczajeiniebyćusankcjonowaniaprawnie(przyjmiewtedy
postaćnormyniesformalizowanej).
37
Kompendiumwiedzyospołeczeństwie,państwieiprawie,M.Kordeli(red.),Warszawa2011,
s.34–35.
22
