Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Pojęcie,istotaiklasyfikowaniepatologiispołecznych
niedostosowaniem”.Niedostosowanispołecznie(wedługMEN)–todzieci
imłodzież,uktórychnaskutekzaburzeńwewnętrznychlubniekorzystnych
warunkówśrodowiskowychwystępująutrwalone(powtarzającesię)zabu-
rzeniawzachowaniu.Natomiastzagrożeniniedostosowaniem–todzieci
imłodzieżwychowującasięwwarunkachniekorzystnychdlarozwojupsy-
chospołecznego,naktórynegatywnywpływwywierajątakieśrodowiska
wychowawcze,jak:rodzina(własna),gruparówieśniczaiinne,atakżeuktó-
rejrejestrowaneprzejawyzaburzeńwystępująsporadycznie660
Trzecimpojęciem,zbliżonymswoimzakresemprzedmiotowymdopo-
przednich,jestpojęcieflwykolejeniespołeczne”.Wykolejenie,zdaniem
Cz.Czapów,jestukładempostawmanifestowanychwzachowaniachnaru-
szającychistniejącenormyprawneczyobyczajowe67.Stądwyróżniaonwy-
kolejenieprzestępczeiobyczajowe.Wykolejenieprzestępczeobejmuje:prze-
stępstwazłodziejskie(np.kradzieże,kradzieżezwłamaniem);przestępstwa
bandyckie(np.kradzieżerozbójnicze,przestępstwaprzeciwkożyciuizdrowiu
itp.);przestępstwazabawowe(wandalizm,zgwałceniaitp.).Zkoleiwykoleje-
nieobyczajoweobejmuje:zachowaniaautodestrukcyjne(nadużywaniealkoho-
lu,środkówodurzających,próbysamobójcze),przedwczesnerozpoczynanie
życiaseksualnego,prostytucję,pasożytnictwospołeczne(nieangażowaniesię
wnaukęlubpracęprzezmłodzieżidorosłychwwiekuprodukcyjnym)680
WykolejenieprzestępczewkoncepcjiCz.Czapowajestprocesemzłożo-
nymijakozespółokreślonychpostawmanifestowanychpoprzezzaburzenia
wzachowaniurozwijasięwtrzechstadiach69:
▪stadiumpierwsze–cechujewystępowanieuczuciaodtrącenia,frustra-
cjiwynikającejzpotrzebyemocjonalnejzależności,reakcjenegatywne,
którychfunkcjąjestzwrócenienasiebieuwagi;
▪stadiumdrugie,bardziejzaawansowane–cechująjezachowania
wrogiewobecotoczeniaspołecznego,buntwobecrodzicówinauczy-
cieli,skłonnościdoszukaniakontaktówzmłodzieżązespołecznego
marginesu;
▪stadiumtrzecie,najbardziejzaawansowane–charakteryzujesiętym,
żejednostkastajeczłonkiemgrupantagonistyczno-destruktywnych,
manifestującychjawniezachowanianaruszającenormyobyczajowe,
atakżenormyprawne.
RównieżL.Pytka,analizującgenezęspołecznegonieprzystosowania,wy-
mieniatrzyetapyjegokształtowania70:
66
Za:L.Pytka,Pedagogikaresocjalizacyjna,dz.cyt.,s.46.
67
Cz.Czapów,Wychowanieresocjalizujące.Elementymetodykiidiagnostyki,Warszawa1978,
68
69
s.98–115.
Tamże.
Tamże.s.141–142.
70
L.Pytka,Nieprzystosowaniespołeczneijegoodmiany,dz.cyt.,s.456.
34
