Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.1.Teoriebiologiczne
sąjednaknadaldyskusyjneitrudnojeprzełożyćnietylkonajęzykteorii,
aleipraktyki.
Kolejnągrupęstanowiąteoriedysfunkcjineurologicznych.Teoriete
przyczynspołecznychpatologiidoszukująsięwuszkodzeniachcentralnego
układunerwowego,auszkodzeniaorazchorobyukładunerwowegoniesą
wdzisiejszychczasachwcalerzadkością.Występująunoworodków,dzie-
ci,osóbmłodychorazstarszych.Zdarzasiętakże,iżobejmująpłód.Choro-
byiuszkodzeniamózgu,bezwzględunato,cojewywołało,mająogrom-
nywpływnaprawidłowefunkcjonowaniecałegoorganizmu.Wprzypadku
uszkodzeńobszarumózguodpowiedzialnegozamowę,oddychanie,pracę
sercaczyporuszaniesięmożedojśćdoupośledzenianormalnegorozwoju
iżyciaczłowieka,aleprzekładasiętorównieżnajegozachowanie.Ciężkie
uszkodzeniamózguprowadządocharakteropatii,czylipsychopatiipowsta-
łejnawskutekzaburzeńorganicznych.Osoby,aszczególniedziecizpoważ-
nymiuszkodzeniamineurologicznymi,wykazująznacznieczęściejzaburze-
niawzachowaniuniżmatomiejscewpopulacjinormalnej.Potwierdzają
tobadaniaprowadzonewlatach60.ubiegłegowiekuwWielkiejBrytanii.
Wgrupiedziecizuszkodzeniamineurologicznymizaburzeniapsychiatrycz-
ne,awszczególnościpsychozyihiperaktywność,występująpięćrazyczęś-
ciejniżwpopulacjinormalnej12.WPolsceproblematykątegotypuzaburzeń
zachowaniazajmowałsięmiędzyinnymiO.Lipkowski130
Wśródteoriibiologicznychwymieniasięrównieżteoriezaburzonego
rozwoju,wktórychprzyczynspołecznychdewiacjiipatologiidoszukujesię
wzaburzeniachrozwojowych.Przykłademtakiejteoriijestteoriarozwoju
M.Frostiga14,wedługktórejwzrostpsychofizycznyprzebiegawpięciugłów-
nychsferach:zdolnościpsychofizycznych,języka,percepcji,procesówmyśle-
niaorazemocji,atakżezachowańspołecznych.Wnormalnymprzebieguroz-
wojuposzczególnefunkcjerozwojowerozwijanesąwróżnychprzedziałach
wiekowychwedługokreślonychsekwencji.Dysfunkcjepojawiająsięjakore-
zultatbrakurównowaginapoziomachrozwojusprawności,cowpraktyce
oznaczaopóźnienierozwoju,atymsamymizaburzeniawzachowaniucha-
rakterystycznymdladanegookresurozwojowegoczłowieka,aszczególnie
dzieciimłodzieży150
WPolsceodwołaniedoteoriizaburzonegorozwojuodnaleźćmożna
wpracachCz.CzapowaiO.Lipkowskiego.Ichzdaniemprzyczynązabu-
rzeńwzachowaniumogąbyćzaburzeniarozwojoweprzejawiającesię
wpostaci:akceleracji,retardacjiidysharmoniirozwoju.Akceleracjarozwo-
jutoprocesprzyśpieszonegowposzczególnychpokoleniachrozwojudzieci
12
M.Ruter,J.Tizard,K.Whilmore,Education,healthyandbehavior,Longman,London
1970.
13
Zob.OLipkowski,Dzieckospołecznieniedostosowaneijegoresocjalizacja,Warszawa1971.
14
ZaJ.L.Paul,B.C.Epachin(eds.),Emotionaldisturbanceinchildren,Columbus,OH:Mer-
ril1982,s.169.
15
B.Urban,Zaburzeniawzachowaniuiprzestępczośćmłodzieży,dz.cyt.,s.47.
63
