Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział2.Teoriedewiacjiipatologiispołecznych
frustracji.BardziejrozbudowanajestteoriaE.Fromma.Zachowaniaagresyw-
nedzielionnadwiekategorie:obronnezachowaniaagresywne(biologicz-
nieadaptacyjne,służąceochronieiistotnychwartościdlażyciajednostki);
biologiczniedezadaptacyjnezachowaniaagresywne,określanerównieżjako
destruktywnośćiokrucieństwo.Pierwszyrodzajzachowańagresywnychma
charakterzachowańwrodzonych,aichprzebiegjestzaprogramowanyfilo-
genetycznieidziedzicznie.Zkoleidrugirodzajzachowańagresywnychjest
reakcjąnasytuację,gdyczłowiekzuwaginaokolicznościzewnętrzneniejest
wstaniezaspokoićpodstawowychpotrzebegzystencjalnych(brakumiłości,
zrozumienia,osamotnienia,chęcisprawowaniawładzyitp.).Teorietewartesą
głębszejanalizywprzypadkuwyjaśnianiatakichzachowańpatologicznych,
jakprzemocczyautoagresja.
Przedmiotembadańwspółczesnychteoriipsychodynamicznychsą
mechanizmy,adokładniejdynamizmyludzkiejpsychiki.Większośćwspół-
czesnychszkółpsychodynamicznychwyrastazpsychoanalizyiprzyjmujejej
głównezasady.Teoriepsychodynamicznewobecnymwydaniuprzedstawia-
nesązapomocąmodelukonfliktubądźmodeludeficytu.Pierwszydotyczy
wyjątkowosilnychmocyaktywniedziałającychwumyśle.Wspomnianesiły
żądająrealizacjiswoichpragnieńijednocześnieznajdująsiępodkontroląin-
nych,antagonistycznychsił,któreniechcądopuścićdoichurzeczywistnie-
nia.Drugimodelzasadzasięnaprzypuszczeniu,żeczłowiekzróżnorodnych
przyczyncierpinaosłabienielubnawetbrakpewnychstrukturpsychicznych
idlategoniejednokrotnie,wceluutrzymaniarównowagipsychicznej,manie-
dorzeczneoczekiwaniawzględeminnychosób.Doprowadzatodotego,że
wczłowiekutkwiąpewnereprezentacjepsychicznedotyczącezarównosie-
bie,jakiinnych,iwłaśnietereprezentacjestająsiępodbudowądokreowania
swojejwizjiświata,niejednokrotnieodbiegającejodmodeliwyznaczanych
przezspołeczeństwoiobowiązującychwnimnormireguł250
Podejściepsychodynamiczneokazałosiębyćfenomenemprzedewszyst-
kimwresocjalizacji.Dziękitemukonstruktowiteoretycznemuustalasię
przyczynyróżnorodnychformdewiacjiwychowankówwośrodkachpo-
prawczychczyteżosadzonychwzakładachkarnych,dlategoteżteoriitych
niemożnapomijaćprzyanaliziezachowańpatologicznych.
Z.Freudbyłzdania,żeprzestępczośćjestprzejawemsłaborozwinię-
tegosumieniaipoczuciawinywynikającegoznieprawidłowegorozwoju
psychoseksualnego26.Jegozdaniemźródłaprzestępczościnależałobyszukać
wkompleksieEdypa,bowiem:flpoczuciewinystanowiwyrazambiwalent-
negokonfliktu,odwiecznejwalkiErosaipopęduniszczeniaczyśmierci”270
25
G.Gabbard,Psychiatriapsychodynamicznawpraktyceklinicznej,Kraków2009,s.17–18.
26
M.Klein,Miłość,poczuciewinyireparacjaorazinnepracezlat1921-1945,Gdańsk2007,
s.171–172.
27
A.Brown,FromIndividualtoSocialDefensesinPsychosocialCriminology,flTheoretical
Criminology”2003,nr7,s.423.
66
