Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
każdaocenaskalicierpieńludzkichspowodowanychprzezrzymską
ekspansjęmusiwziąćpoduwagęstratysamychRzymian49.
DokonanaprzezGalbęrzeźLuzytanówwzbudziłaoburzenie,jednakbez
truduznaleźćmożnarelacjeoprzerażającejbrutalnościRzymian
traktowanejjakorutynowyelementniejednejkampanii.Naprzykładw210
r.p.n.e.szturmowalioniNowąKartaginę(dzisiejsząKartagenę)
wHiszpaniii,jakopisujePolibiusz:
Publiusz[ScypionAfrykańskiStarszy,dowódcaRzymian],gdyuznał,żedośrodkaweszłojuż
wystarczającodużojegoludzi,nasłałich,wedługpanującegounichzwyczaju,namieszkańców
miasta,polecajączabijaćkażdego,kogotylkospotkająwdrodze,inikogonieoszczędzać,ale
dograbieżynieprzystępować,dopókiniezostaniewydanehasło.Robiącto,mająoninacelu,
jaksądzę,szerzeniepostrachu.StądteżprzyzajęciumiastprzezRzymianmożnawidziećnie
tylkozabitychludzi,aleipsyrozciętenapółipoodcinaneczłonkiinnychzwierząt.Wtymzaś
wypadkubyłonawetbardzowskazanetakiepostępowaniezewzględunawielkąliczbę
mieszkańcówzajętegomiasta.50
Zdobyciewarownegomiastabezpośrednimszturmembyłotrudną
iniebezpiecznąoperacjąijeśliobrońcymężniekontynuowaliopór
naulicach,mielisporeszansewyprzećatakujących,nawetgdycisforsowali
jużmury.Takwięcrozmyślnataktykamającanaceluzastraszeniezarówno
mieszkańców,jakigarnizonubyłasensowną,aczkolwiekbrutalnąmetodą
zapobieżeniatemu.Niewydajesię,żebyScypionowizależałonatym,
byjegoludziewykurzylicałąludnośćzkryjówek;chciałtylko,żebyzabili
tych,którzybyliwidoczni.Jegozamiarembyłooczyszczenieulic
iwszelkichotwartychprzestrzeni,gdziewrógmógłstawićzorganizowany
opór.Dodatkowąkorzyściątakiegopostępowaniamogłobyćito,żeinne
twierdzebędąmniejskłonneprzeciwstawiaćsięRzymianom
wprzyszłości51.
ObywateleżołnierzeRzymubylizdolnidobudzącegogrozębestialstwa.
Pokoleniezapokoleniembylitakżeskorzydoopuszczanianadłuższyczas
swoichdomów.Sześćlatzrzędubyłozapewnetypowymokresemsłużby
dlaludziwysyłanychwIIwiekup.n.e.doHiszpanii,aniewykluczone,
żewieluznichsłużyłojeszczedłużej.Wtymczasieludzietraciliwiększość
prawwynikającychzobywatelstwaipodlegalikaromcielesnymorazkarze
śmiercizwyrokuswychdowódców,atakżenarażalisięnaryzykośmierci
zpowoduchoróblubwstarciuzwrogiem.Zdrugiejstrony–moglizdobyć
szacunek,czywręczpodziw,towarzyszybroni,azaichpośrednictwem
ogółuobywateli.Bardziejnamacalnenagrodypochodziłyzłupów,które
teoretycznierozdzielanowedługustalonego,dobrzezorganizowanego
systemu.Polibiuszowyopisrzymskichżołnierzywyrzynającychludzi
izwierzętapodczasszturmunaNowąKartaginęmiałpodkreślićich
