Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
Poszukiwaniefilozoficznychkorzenitematyki,którejwspółczesnąpostaćzamierza
się(re)interpretować,jestpewnąnaturalnątendencjąkażdegoautorasytuującego
siebiewhistoryczno-kulturowejinaukowejprzestrzenipodejmowanejproble-
matyki.Jeślidotyczyonafilozofiipostmodernistycznej,toowoposzukiwanie
zazwyczajzwiązanejestzwysiłkiemponownegoproblematyzowaniatradycyj-
nychkategoriiiarchetypówmyśleniafilozoficznego.Wwypadkujęzykatakim
archetypowymtekstemsą,znanepowszechnie,zdaniaBiblii
1
dotycząceSłowa,
którenstwarzaświat”
.Jesttojedenznajbardziejwykorzystywanychinajczęś-
ciejkomentowanychcytatówwcałejtradycjikulturowej.Okazujesięjednak,że
nSłowo,którebyłonapoczątku”
,niewymagaponowoczesnejreinterpretacjiani
tymbardziejnegacji.Możliwy,asugerowanywspółcześnieprzezfilozofiępono-
woczesnąsposóbodczytywanianSłowa,przezktórewszystkosięstało”
,niejest
zbieżnyzeznacznączęściątradycyjnejfilozofiijęzykafundującejmodernistyczny
modelnauki-tradycjątraktującąjęzykjakoreferencyjnenarzędzieopisywania
rzeczywistości.BiblijneSłowomapotencjałprzypisywanymuprzezfilozofówod
czasówzwrotulingwistycznego,jestsamotożsame,niereferencyjneimawyraźnie
performatywny(działaniowyisprawczy)charakter.
Właśniezasprawązwrotulingwistycznegocorazczęściejzdajemysobiesprawę
zroli,jakąodgrywajęzykwkonstruowaniuświata,wktórymżyjemy.Według
wielufilozofówjęzyktojednaznajważniejszychkategoriiwspółczesnejnauki,
filozofiiihumanistyki.Jegoreinterpretacje,zapoczątkowaneprzezlinguisticturn,
zmieniłynastałesposóbuprawianianietylkofilozofii,lecztakżewielunaukznią
współpracujących.Czyjęzykmożebyćtraktowanywyłączniewkategoriachprze-
zroczystegonarzędziaodzwierciedlającegorzeczywistość,reprezentującegoświat
esencjiiprawdostatecznych?Znacznaczęśćfilozofiiwspółczesnejnegatywnie
odpowiadanatopytanie,prezentującwielorakiealternatywneujęcia.Czypeda-
gogicepotrzebnyjestzatemzwrotjęzykowy?Jejprzedmiotemzainteresowań
sąszerokorozumianeprocesyedukacyjneorazuwarunkowaniadyskursuedu-
kacyjnego
2
.Takujmowanyprzedmiotbadań,weryfikowanywciąguostatnich
dekadwwynikudyskusjiostatusieitożsamościdyscyplinyorazmodyfikowany
1
Odnoszęsiędonastępującegocytatu:nNapoczątkubyłoSłowo,aSłowobyłouBoga,aBogiembyło
Słowo.OnobyłonapoczątkuuBoga.Wszystkoprzezniesięstało,abezNiegonicsięniestało,co
sięstało.WNimbyłożycie,ażyciebyłoświatłościąludzi[ł]iświatstałsięprzezNie”
,PismoŚwięte
NowegoTestamentu,J1,1-10,Poznań2012.
2
Pedagogika.Leksykon,red.B.Milerski,B.Śliwerski,Warszawa2000,s.144.
