Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
stwach
41
.Zauważaon,żekażdydyskurszłożonyjestz-wytwarzanych
wdanymmiejscuiczasie-wypowiedzi,czylizdarzeńdyskursywnych.Mo-
gąonebyćodczytanejakoseriapowiązanychzesobązdarzeńwedługpew-
nejliczbyformalnychreguł.Natomiastpodmiotdyskursuniejestwogóle
uwikłanywdowodzenie.Zkoleimedytacjawytwarzanastępnezdarzenia
dyskursywne
42
.
Medytacjanatomiastwytwarza,jakokolejnezdarzeniadyskursywne,nowewy-
powiedzi,którepociągajązasobąseriemodyfikacjipodmiotumówiącego:dzięki
temu,cosięmówiwmedytacji,podmiotprzechodziodmrokudoświatła,odmęt-
nościdojasności,odskrępowanianamiętnościamidoobojętności,odniepewności
inieuporządkowanychruchówdospokojumądrościetc
43
.
Podczasmedytacjidyskurswywoływanyjestpoprzezskutkispowodowane
ruchemwłasnympodmiotu.MedytacjaΠwystawiagonaniebezpieczeństwa,
pozwalamuprzejśćprzezpróbylubpokusy,wytwarzawnimkolejnestany
inadajemustatuslubkwalifikację,którejwogólenieposiadałwmomen-
ciepoczątkowym”
44
.Inaczejmówiąc,medytacjawprezentowanymprzez
Foucaultaujęciuzakładaistnieniepodmioturuchomegoimodyfikowalnego
naskutekzachodzącychzdarzeńdyskursywnych.Składająsięnaniegoza-
równowypowiedzi,powiązanezesobąformalnymiregułamidedukcji,jak
iseriemodyfikacjimówiącegopodmiotu.Modyfikacjenatomiaststalespla-
tająsięzesobą,aściślejrzeczbiorąc,wmedytacjidemonstracyjnejformal-
niepowiązanewypowiedziprzekształcająpodmiot,wmiaręjaksięrozwija-
ją,wyzwalającgozjegoprzekonańlubdoprowadzającdosystematycznego
wątpienia.ZjednejstronyFoucaultuznawałdyskursyzasamodzielnesys-
temyregułodpowiedzialnychzawytwarzanietwierdzeńnaukowych,co
odnaleźćmożemywtekstachArcheologiiwiedzy
45
,azdrugiejstronytwier-
dził,żedyskursysąΠelementamilubtaktycznymiugrupowaniamiwpolu
stosunkówsiły”
46
.NależałobywspomniećwtymmiejscutekstFoucaulta
Nadzorowaćikarać:narodzinywięzienia,wktórympojawiasięokreślenie
wolawiedzy,odnoszącesiędoproblemówobecnychzarównowdyskur-
sach,jakirzeczywistościistniejącychinstytucjiipraktykpodejmowanych
wdziałaniu
47
.
___
___
___
___
___
___
__
41
Tamże,s.81.
42
M.Foucault,Filozofia.Historia.Polityka,Warszawa-Wrocław2000,s.150.
43
44
Tamże,s.151.
Tamże.
45
M.Foucault,Archeologiawiedzy,Warszawa2002,s.54-56.
46
Tenże,Historiaseksualności,s.91,cyt.za:D.Howarth,Dyskurs,s.82.
47
M.Foucault,Nadzorowaćikarać:narodzinywięzienia,Warszawa1993;por.D.Ho-
warth,Dyskurs,s.82.
22
