Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przekazhistoryczny,wktórymcentralnemiejscezajmujądoświadczeniaekstre-
malne,toprzedewszystkimwyzwaniedlasferyjęzykowej.Jesttojakbyzgóry
skazanananiepowodzeniepróbaprzezwyciężaniabezradnościjęzykawobecmon-
strualnościzbrodniiznalezieniaśrodkówwyrazuniezbędnychdoopisaniazda-
rzeniaiprzeżyćjegouczestników
52
.
1.1.Roladyskursuwpedagogice
Kategoriedyskursutworzą,wprzypadkupedagogiki,przestrzeńdo
analizmetateoretycznychwobrębiepedagogikiogólnejimetodologiiba-
dań
53
.Społecznydyskursoedukacjimożnapostrzegaćjakotyplegitymiza-
cjiwiedzypedagogicznej,któremutowarzysząszczegółoweedukacyjne
praktyki.WswoichanalizachFoucaultpodkreślał,żedyskursrozumiany
jestjakoΠ[…]systemwiedzy,koncepcjilubmyśli,ucieleśnionychwprakty-
kachspołecznych,istniejącychwrealnymświecie,niewolnogojednak
utożsamiaćzparadygmatempedagogicznym”.Takrozumianydyskursjest
tym,codostarczapodmiotomedukacjischematu,wzorumyśleniaoniej.
Wzwiązkuztymnależyzwrócićuwagę,iżdyskursedukacyjnyzarówno
uprzywilejowuje,jakidyskryminujepodmiotyedukacji,ponieważstanowi
konfiguracjęwładzyiwiedzy.Mającwładzę,mamywiedzę.ZaFoucaultem
możnazatempowtórzyć,żewnaukachhumanistycznychteoriesąrezulta-
tamiwładzyichautora,akonsekwencjątegojestichnieobiektywność.Moż-
liwościwyrażaniaprzezosobyznaczeniapojęćczysłówiichdefiniowania
sąbowiemograniczoneprzezzajmowanąprzeznie(wspołeczeństwieiin-
stytucji)pozycjęspołeczną.Walkaoprawdęjestwalkąowładzę,coprzeja-
wiasięwdefiniowaniuprawdziwejwiedzy.Wiedzaiprawdastanowiąfor-
męsprawowaniawładzynadczasemiprzestrzeniąoraznadtożsamością
jejodbiorcy.Dyskursmożebyćwięctakinstrumentem,jakskutkiemspra-
wowaniawładzy,aletakżeprzeszkodą,pułapką,ośrodkiemoporuczy
wreszciepunktemwyjściaprzeciwstawnejstrategii
54
.
Dyskurspojawiasięzarównowpraktyceszkolnej,jakiwogólewprak-
tycewychowawczejikierujesięswoimiregułami,stanowiącrodzajwyspe-
cjalizowanejpraktykikomunikatywnej.JakzauważaBogusławŚliwerski,
Πdyskursstanowiwydarzenieinterakcyjnebędąceprzestrzeniąwymiany
___
___
___
___
___
___
__
52
T.Kranz,Edukacjahistorycznawmiejscachpamięci.Zarysproblematyki,Lublin2009,
s.22.
53
K.Rubacha,Analizadyskursunaukowegopedagogiki.Próbkatestowa,ΠPrzeglądPeda-
gogiczny”2011,nr1,s.221.
54
Por.A.Luke,TheoryandPracticeinCriticalDiscourseAnalysis,[w:]International
EncyclopediaofSociologyofEducation,red.L.Saha,<http://pages.gseis.ucla.edu/faculty/
kellner/ed270/Luke/SAHA6.html>[dostęp:28.02.2013].
24
