Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Z.Kwieciński,B.Śliwerski,Pedagogika.Podręcznikakademicki.T.1,Warszawa2003
ISBN83-01-14055-0,©byWNPWN2003
22
CzęśćI.Pedagogikajakonauka
nicowanychkompetencjipoznawczych,pozwalającychnaichbadanie.Waktualnym
staniezaawansowaniawiedzypedagogicznejjedenuczonyniezdołakompetentnie
badaćiwyjaśniaćpraktykinauczaniamałychdzieciiludzidorosłychjednocześnie.
Obietedziedzinywymagająpewnegozakresuwspólnychkompetencji,aletakże
odrębnych.Takwięcpedagogikajestdziedzinązłożonązwielusubdyscyplin
naukowychzajmującychsięróżnymiobszaramipraktykiedukacyjnej.Interesującą
iwyczerpującąpropozycjępodziałupedagogikinasubdyscyplinyprzedstawił
StanisławKawula
1
.Sformułowałonsiedemkryteriówklasyfikacji,porządkujących
szczegółowedziedzinypedagogikijakonauki:
•
Kryteriumcelówdziałalnościedukacyjnej.Celemogądotyczyćformowania
sięzdolnościżyciowychczłowieka.Celemedukacjibędziewtymzakresie
np.ukształtowanieumiejętnościlogicznegomyślenia.Wówczasdziałania
edukacyjnezostająrozpisanenakonkretneczynnościnauczycielaiuczniów
mającemiejscenp.nalekcjimatematyki.Poprzezrozwiązywaniezadań
ookreślonejstrukturzeuczniowiećwicząoperacjelogiczne.Warunkami
przebiegutakichprocesównauczaniaiuczeniasięzajmujesięsubdyscyplina
pedagogiki–dydaktyka.Wobrębiedydaktykiwyróżniasięjeszczedydaktyki
szczegółowe,m.in.dydaktykiprzedmiotowe,jakmetodykanauczaniajęzyka
polskiego,matematykiitd.
Innąkategoriącelówzwiązanychzformowaniemzdolnościżyciowych
człowiekabędzienp.kształtowanieumiejętnościpodejmowaniadecyzji
moralnych.Wtymprzypadkuuczniowiemogąuczestniczyćwsytuacjach
zawierającychjakiśdylematmoralny,aichzadaniebędziepolegaćna
poszukiwaniuróżnychjegorozwiązańianalizowaniuichefektów.Często
takiedoświadczeniazbierająuczniowiepodczascodziennychsytuacjiszkol-
nych,którestająsienaturalnąokazjądozmianywłasnejpostawywobec
świata.Jesttotypowadziałalnośćwychowawcza.Tymobszaremrzeczywis-
tościedukacyjnejzajmujesięsubdyscyplinapedagogiki–teoriawychowania,
zbardziejszczegółowymiteoriamiwychowaniaestetycznego,moralnego,
seksualnego,fizycznegoitd.Takwięcosiąganiucelówwychowawczychsłużą
procesyiczynnościwychowaniaorazsamowychowania.
•
Kryteriummetodologiczne.Mowatutajoukierunkowaniumetodpedagogiki
naukowejnadwaobszaryozróżnicowanymstopniuogólności.Pierwszy
znichtoobszaranalizogólnychodnoszącychsiędosamejpedagogikijako
naukiorazwszelkichuwarunkowańprocesówiczynnościedukacyjnych.Tym
kontekstemrzeczywistościteoretycznejiedukacyjnejzajmujesięsubdyscyp-
linapedagogiki–pedagogikaogólnawrazzmetodologiąpedagogiki(nauka
ometodachbadańpedagogicznych)ihistoriąwychowania.Takwięc
pedagogikaogólnanietylkoopisujepraktykęedukacji,alestanowiformę
naukowejautorefleksjisamejpedagogiki.
1
S.Kawula,Pedagogikaakompleksisystemnaukowychowaniu,„RuchPedagogiczny”2000,
nr3–4,s.27–51.
