Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Z.Kwieciński,B.Śliwerski,Pedagogika.Podręcznikakademicki.T.2,Warszawa2003,ISBN83-01-14133-6,©byWNPWN2005
Rozdział2.Czteryorientacjebadawczewteoriachwychowania
29
Przedmiotembadańtakrozumianejteoriijestgromadzenieisystematyzowanie
pewnegozasobuobserwacjiorazuoglnieńdotyczącychprzedmiotuiwarunkw
prowadzeniadziałalnościwychowawczej.Wychowaniedokonujesięwczynach
społecznych,awięcjegoteoriapowinnabyćstawianiemproblemwpoznawczych,
wykrywaniemproceswpowtarzalnychiwyznaczeniemprawoglnych,niezależ-
nychodkonkretnychokolicznościmiejscaiczasu.Uoglnieniapoznawczesą
organizowanewyłączniewceluichlogicznejsystematyzacji.Wiedzaowychowaniu
jestzatemwiedząwzględną,będącąwynikiemnaszegopoznania,ktreodbywasię
wokreślonymczasieiokreślonychwarunkachspołeczno-historycznych.
Zadaniemteoriiwychowaniajestzjednejstronybadaniespołecznych
warunkwwychowania,czylizbadanietychgrupspołecznych,doktrych
wychowanieprzysposabiaosobnika,środkw,jakimiposługująsięonewdobieraniu
iprzygotowaniunowychczłonkw,orazpotrzebidążeńzbiorowych,ktre
warunkująstawianenowymczłonkomwymagania.Zdrugiejstronyzadaniem
teoriiwychowaniajestzogniskowaniebadańnawychowywanymosobniku,czyli
zdiagnozowanie,„jakodbywasięsamowychowaniewdanychwarunkach,wjakich
kierunkachizapomocąjakichmetodśrodowiskospołecznestarasięurobić
osobowośćwychowywanejjednostki,odpowiedniodoswoichpotrzebidośrodkw,
jakimirozporządza”
5
.
JakiekategoriepojęciowestanowiądlaF.Znanieckiegopodstawękon-
stytutywnąteoriiwychowania?Sąto:wychowanie,środowiskowychowawcze
istosunekwychowawczy.Przezwychowanierozumiedziałalnośćspołeczną,ktra
polegana„[...]pewnychczynnościach,spełnianychprzezpewnychludzizzamiarem
wywołania,zahamowanialubzmodyfikowania,zarazlubwdalszejprzyszłości,
pewnychczynnościinnychludzi;innymisłowy,wychowaniejestdziałalnością
dążącądowywarciawpływunapostępowanieludzkie”
6
.Wychowaniejest
zjawiskiemspołecznymprzenikającymprzezwszystkiestrukturyiprocesy
społeczne.Możebyćprzytym:
•
bezrefleksyjne,dotycząceosboniskimpoziomiekulturowym,powielających
jedyniewzoryosobowe,ktrychnosicielamisądorośli;
•
tradycjonalistyczne,polegającenaodwoływaniusięstarszegopokoleniado
tradycji,wsytuacjigdyzachowaniemłodegopokoleniaodbiegaodpożądanych
zachowań;
•
utylitarystyczne,sprowadzającesiędoprzystosowaniamłodegopokoleniado
wymagańwspłczesności.
Przedmiotemwychowaniajest„osobnikbędącykandydatemnaczłonkagrupy
społecznej”,azadaniemwarunkującymfaktycznezamiaryimetodywychowania
jest„przygotowanietegoosobnikadostanowiskapełnegoczłonka”
7
.
5
6
7
Ibidem,s.21.
Ibidem,s.3.
Ibidem,s.21.