Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Z.Kwieciński,B.Śliwerski,Pedagogika.Podręcznikakademicki.T.2,Warszawa2003,ISBN83-01-14133-6,©byWNPWN2005
CzęśćI.Teoriewychowania
DośrodowiskawychowawczegozaliczaZnanieckiwszystkieteosobyigrupy
społeczne,ktrewywołująiregulujądziałalnośćwychowawczą.Jestnimodrębny
rodzajśrodowiskaspołecznego,„[...]ktregrupawytwarzadlaosobnika,mającego
zostaćjejczłonkiempoodpowiednimprzygotowaniu”
8
.Natomiastprzezstosunek
wychowawczyrozumie„swoistystosunekspołeczny,zachodzącymiędzyindywidual-
nymwychowankiemaktrąkolwiekzosblubgrup,świadomie(choćniekoniecznie
rozmyślnie)zdążającychdourobieniagowedługpewnegowzoru”
9
.Źrdła
wychowaniależą–zdaniemtegosocjologa–głębokowstrukturzegrupyspołecznej
ipsychologiispołecznejczłowieka.Towłaśniewychowaniepowinno–wedługniego
–odegraćfundamentalnąrolęwukształtowaniumłodegopokoleniawtakisposb,by
kierowałosięwswoimżyciudobremspołecznym,zbiorowymaltruizmem.
Drugizwyrżnionychwpodejściusocjologicznymnaukowcw–Zygmunt
Mysłakowski–lokujeteorięwychowaniawpedagogice,wskazujączarazem,iżjako
jejczęśćjestnaukąparexcellencespołeczną.Pojęcia„oglnateoriawychowania”
używazamienniez„pedagogikąoglną”.Zadaniemtakrozumianejteoriiwychowa-
niajestwyodrębnianie,analizowanieiopisywanieformwychowaniasyntetycznie,
wichpodstawowejstrukturze,tzn.niezależnieodprzypadkowościmiejscaiczasu.
Teoretykwychowaniapowiniendążyćdowyjaśnieniaczynnikwsprawczych,
przyczynowychorazroli,ewentualniefunkcji,jakąpełniwychowaniewcałokształ-
cieżyciaspołecznego.Doniegoteżnależyprzeprowadzeniepodziałutychfaktwna
znacząceinieznaczące,powtarzalneiniepowtarzalne,istotneinieistotne,
pierwszoplanoweidrugoplanowe.
DopojęćpodstawowychtejsubdyscyplinypedagogicznejZ.Mysłakowski
zalicza:wychowanie,samowychowanieiśrodowiskowychowanka.Wychowanie
wznaczeniuszerokimdefiniujejako„tewszystkieprocesyiczynności,ktrym
podlegaosobnik,przychodzącynaświat,zestronyotoczenia,tj.osobnikw
dorosłychbiologicznienależącychdotegosamegogatunku;procesyiczynności,
dziękiktrymosobnik,początkowoniezabezpieczonyiniedojrzały,stajesię
stopniowozdolnymdosamodzielnegoistnieniawewłaściwejmu«sferzeżycio-
wej»”
10
.Natomiastwychowaniesensustricto„[...]nieopierasięjużlitylkona
impulsachinstynktownychinanabytkachindywidualnych,leczrozszerzaswj
zasięgnadoświadczeniaspołeczneikształtujesiępodwpływempojęć,norm
iwartościponadjednostkowych”
11
.
PodejścieZ.Mysłakowskiegodoistotywychowaniamacharakternietylko
socjologiczny,aleiwieloczynnikowy.Wymieniabowiemwswoichrozprawach
następującedeterminantytegoprocesu:
•
czynnikidziedziczneiwrodzone;
•
środowiskomaterialne;
8
9
Ibidem,s.51.
Ibidem,s.314.
10
Z.Mysłakowski,Wychowanieczłowiekawzmiennejspołeczności,Warszawa1964,s.21.
11
Ibidem,s.37.