Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dosłownie[46].NormanGerasprzeciwstawiałsię„szeroko
rozpowszechnionejtendencji,bylokowaćźródła
[szczególnego]podejściaLuksemburgwobecmasgdzieś
pozaracjonalnymdyskursemlubponiżejjegopoziomu”.
Przekonującodowodził,żebyłoonoprzedewszystkim
rezultatempogłębionejrefleksjistrategicznej[47].
WmyśliLuksemburgtwierdzenie,żemasydziałają
wsposóbżywiołowy,harmonijniełączysię
zprzeświadczeniemowłaściwejim„mądrości”.
Taostatniacechatowistocierodzaj„instynktu”czy
społecznejintuicji,dziękiktórejmasysązdolneuchwycić
dziejowekoniecznościiskuteczniedziałaćnawetbez
świadomościzaszczepianejimzzewnątrz[48].Dla
przykładu:W1906r.,popierwszychwyborach
dorosyjskiejDumy,będącychskutkiemmanifestu
październikowegoMikołajaII,Luksemburgpisała,
żeproletariatrosyjskiwiedzionyjest„silnyminstynktem
rewolucyjnymijasnymzrozumieniemsytuacji”,
cosprawia,iż„bojkotujecałącarsko-konstytucyjną
farsę”[49].Ojego„mądrości”świadczyteż„zdolność
dogromadzeniaiprzyswajaniadoświadczeń,douczenia
iorganizowaniasię,cowokresierewolucjiprzebiega
wsposóblawinowy”[50].Proletariat,pisałaLuksemburg,
nieuzyskujewysokiegostopniapolitycznegowyszkolenia,
świadomościklasowejczyorganizacjidziękipartyjnym
broszuromiulotkom–„możetozdobyćtylkowżywej
szkolepolitycznej,wszkolewalki,wwalce,wtoku
rozwijającejsięrewolucji”[51].Okresrewolucyjny,
czytamywinnymfragmencie,„wyzwala[…]wmasach
wielkąideowość”,sprawia,że„proletariuszzmieniasię
[…]w«rewolucyjnegoromantyka»”[52].
WdalszejczęściLuksemburgponowniestwierdzała,
żewwarunkachrewolucjiedukacja–czylepiej:
samoedukacja–robotnikówdokonujesięniezwykle
szybko:
[W]proletariacierosyjskimjestwnajwyższymstopniużywepoczucie
klasowe,jegoklasowyinstynkt,takżekażdąlokalnąsprawęjakiejś
grupkirobotnikówodczuwaonbezpośredniojakosprawęogólną,
sprawęcałejklasy,ibłyskawicznienaniąjakocałośćreaguje.[…]
