Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„ujęci[u]zagadnieniasłynnego«wniesieniaświadomości
zzewnątrz»”,którenapotkałwartykulemłodegoJózefa
Stalina[82],anastępniedodawał:
Autordzielitozagadnienienaczterysamodzielneczęści:
1)Zagadnieniefilozoficznestosunkuświadomościdobytu:bytokreśla
świadomość.Odpowiedniodoistnieniadwóchklaskształtujesię
równieżdwojakaświadomość:burżuazyjnaisocjalistyczna.Sytuacji
proletariatuodpowiadaświadomośćsocjalistyczna.2)„Kto
wypracowujesocjalistycznąświadomość(socjalizmnaukowy),kto
mamożliwośćjejwypracowania?”„Współczesnaświadomość
socjalistycznamożepowstaćtylkonagrunciegłębokiejwiedzy
naukowej”(Kautsky),tzn.jejwypracowanie„tosprawakilku
socjaldemokratycznychinteligentów,którzymająpotrzebnypotemu
czasimożliwości”.3)Jakświadomośćtaprzenikadoproletariatu?„Tu
właśniewystępujesocjaldemokracja(anietylkosocjaldemokratyczni
inteligenci),którawnosidoruchurobotniczegoświadomość
socjalistyczną”.4)Conapotykasocjaldemokracjawsamym
proletariacie,idącdoniegozpropagandąsocjalizmu?Instynktowne
dążenie
dosocjalizmu.„Wrazzproletariatemrodzisięznaturalną
koniecznościątendencjasocjalistycznazarównowśródsamych
proletariuszy,jakiwśródtych,którzyprzyswajająsobiepunktwidzenia
proletariatu;tymtłumaczysiępowstaniedążeńsocjalistycznych”
(Kautsky)[83].
WzakończeniunotatkiLeninkpiłz„Mienszewika”(być
możemającnamyśliMartynowa),wysnuwającegoztych
słusznychtwierdzeń„śmiesznywniosek”,że„socjalizm
nieprzenikadoproletariatuzzewnątrz,leczprzeciwnie
wychodzizproletariatuiwnikawumysłytych,którzy
przyswajająsobiezapatrywaniaproletariatu”[84].
W1905r.Leninniezaprzestałwięcpodkreślania
koniecznościiwagiświadomościowejczy
„kierowniczej”pracypartiipolitycznejzarównopodczas
rewolucji,którawswojejtreścispołeczno-ekonomicznej
byładopiero„burżuazyjno-demokratyczna”,jak
iwprzyszłejwalcerosyjskiegoproletariatuosocjalizm.
Dowodzitegonietylkocytowanapowyżejnotatka,ale
niemalwszystkiejegopismaztegookresu.Niezwykle
szybkirozwójwypadkówsprawiłjednak,żewsposobie
myśleniaLeninaozasadachorganizacjiifunkcjonowania
partiisocjaldemokratycznejzaszłybardzoistotne
amożenawet,jakwyraziłsięHalDraper,„drastyczne”
zmiany[85].Rzeczjasna,choćbypobieżneomówienie