Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.TytułiprzedmiotdziełaArystotelesa
13
ZtegopunktuwidzeniagłównymprzedmiotemHerme-
neutykisązdania,czyteż,mówiącjęzykiemArystotelesa,wy-
powiedzioznajmujące(
λόγ0gἀπ0loVtiKόg
)luboznajmienia
(
ἀπόloVσig
),toznaczytakiewypowiedzi,którewypowiadają
prawdęlubfałsz.Takierozumienietreścidziełaznajdujepoparcie
wsamymtekście,ponieważArystotelesstwierdzawr.5,żete
rodzajewypowiedzi,któreniewypowiadająprawdyanifałszu,
jaknp.prośby,nienależądoobszaruzainteresowanianiniejszej
rozprawy.Jejtematemjestwyłączniewypowiedźoznajmująca,
zaśpozostałerodzajewypowiedzinależądoprzedmiotubadań
retorykilubpoetyki(por.Deint.5,17a2–7).
Kierującsiętakimrozumieniemprzedmiotutraktatu,Bo-
ecjuszprzedstawiaswójpoglądnaznaczenietytułuoraznasens
terminuinterpretatio,któryjestuniegoprzekłademgreckiego
hermēneia.Przyjęteprzezniegotłumaczeniełacińskiesugeruje,
żepunktemwyjściabyłydlaniegotakieznaczeniahermēneiajak
nrozumienie”,ntłumaczenie”,nwyjaśnianie”.Jednocześniewjego
własnymużyciuwramachkomentarzaniemażadnegośladu
takiegorozumieniaterminuinterpretatio.Boecjusztraktujego
jakotermintechniczny,któryjestoderwanyodswojegopier-
wotnegoznaczeniaiktórymożnadowolniezdefiniować.Taka
praktykapokazuje,żejużwokresiestarożytnymkomentatorzy
mielidużetrudnościzdopasowaniemodpowiedniegoznaczenia
terminuhermēneiadoprzyjmowanejinterpretacjitreścitraktatu;
oznaczatowszczególności,żewodczytywaniupierwotnego
AmmoniuszumieszczaHermeneutykęwkontekściebadańlogicznych,
któredefiniujejakoanalizędowodównaukowych(apodeixis);abybadać
dowody,któresąciągamisylogizmów,należyprzeprowadzićanalizęsy-
logizmóworazichskładników,czyliprostychsłóworazzdań(protaseis,
por.InDeint.,1,22–2,9);celemtraktatuArystotelesajestomówienie
zdańprostych,zktórychskładająsięsylogizmy(por.InDeint.,4,5–
16);wtensposóbHermeneutykastajesięczęściąciągutekstów,który
zaczynasięodKategorii,akończynaAnalitykachwtórych.Zob.również
uwagiAmmoniuszaotzw.taxis,czylinaukowymidydaktycznympo-
rządkutekstówArystotelesa,orazomiejscuHermeneutykiwjegoobrę-
bie(InDeint.,4,17–24).
