Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.TytułiprzedmiotdziełaArystotelesa
11
Wbrewprzedstawionejtutradycjiwydajesięjednak,że
kwestietytułuoraztematudziełaArystotelesapowinnybyć
rozważaneosobno.Senstytułumożnazrekonstruowaćnapod-
stawieużyciaterminuhermēneiawklasycznejihellenistycznej
grece(awięcnapodstawieźródeł,którebyłydostępnewy-
dawcomArystotelesa),aleniepokrywasięonztymodczy-
taniemterminuhermēneia,którezaproponowalikomentatorzy
starożytni.Jeślichodziotemattraktatu,tochoćtradycyjnaeg-
zegezaokreślaPerihermeneiasjakotraktatozdaniu,zobaczymy,
żeistniejeteżinnainterpretacja,bardziejzgodnaztematyką
faktycznieporuszanąprzezArystotelesa.Zgodnieztąinterpre-
tacjąjesttodziełopoświęconeparomwypowiedzisprzecznych,
awięcparomutworzonymprzeztwierdzenieiodpowiadające
muprzeczenie(antiphasiswterminologiiArystotelesa).
Wniniejszymkomentarzubędęstosowałnaokreślenie
dziełaArystotelesatradycyjnynagrunciepolskiegopiśmien-
nictwatytułHermeneutyka,chociaż,jakzobaczymy,dosłowne
tłumaczeniegreckiegowyrażeniaPerihermeneiasjestinne
4
.
Tytułtenprzyjmujęprzedewszystkimzuwaginazakorzenienie
wpolskimuzusie.Niepowinnosięoczywiściesądzić,żetekst
Arystotelesadotyczyzagadnieńrozumieniaczyinterpretacji,
tytułtenniemabyćtraktowanyjakoinformacjaotreścidzieła
zapomocąstandardowegoskrótuLSJ),wktórymwhaślepoświęconym
terminowihermēneianiektórewyjaśnieniapowtarzająinterpretacjęko-
mentatorów(zwłaszczaBoecjusza)–wtejsprawiepor.niżej.
4PolskitytułHermeneutykapojawiasięjużw1910r.wksiążce
J.ŁuKasiewiczaOzasadziesprzecznościuArystotelesa(por.Iwyd.,
Warszawa1910,s.13idalej;IIwyd.,Warszawa1987,s.14idalej).
Przypuszczalniewpolskimpiśmiennictwiefilozoficznympojawiłsięon
podwpływemtradycjiniemieckiej,wktórejtraktatArystotelesajest
znanyalbopodgreckimtytułemPerihermeneias,albo,wformieskróto-
wejibardziejpopularnej,nazywanyjestHermeneutik(por.np.Weide-
mann,Perihermeneias,s.41idalej).TytułHermeneutykazostałspo-
pularyzowanyprzezK.Leśniaka,którytakzatytułowałswójprzekład
wydanywseriiBKForazwDziełachwszystkichArystotelesa.Należy
podkreślićjeszczeraz,żejestontutajstosowanyjedyniejakoporęczna
netykietka”,niezaśjakocharakterystykatreścitraktatu.
