Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Wstęp
porządkudziełArystotelesa
13
.GłównymprzedmiotemHer-
meneutykijestwypowiedźoznajmująca(
ἀπ0loVtiKὸgλόγ0g
),
którawkontekściesylogistykizwanajestprzesłankąlubzdaniem
(
πpόtoσig
)
14
.Tegorodzajuwypowiedzizawierająprawdęlub
fałsz,aponadtowchodząwskładsylogizmówitwierdzeńna-
ukowych.Ammoniusznazywaprostezdanialubteżprostewy-
powiedzioznajmującenpierwszymzłożeniemprostychwyrażeń
głosowych”(
ἡπpώtnσύV0gσigtῶVἁπλῶVlωVῶV
);drugimzło-
żeniem,tojestzłożeniemowyższymstopniuzłożoności,jest
sylogizm
15
.
Interpretacjatytułu,jakąpodajeAmmoniusz,wypływazprzy-
jętegoprzezniegorozumieniagłównegoprzedmiotuHerme-
neutyki,opierasięwięcnazałożeniu,żejesttotraktatowypo-
wiedziachoznajmującychlubzdaniach(por.całewyjaśnienie,
InDeint.,4,27–5,23).WpierwszejkolejnościAmmoniuszod-
rzucaznaczeniehermēneiajakostylupisarskiego(
λ0γ0γpoliKὴ
iδέo
)–przykłademtakiegoużyciaterminujestdziełoostyli-
styceprzypisywaneDemetriuszowizFaleronu,zatytułowane
taksamojaktraktatArystotelesa
16
.Abywyjaśnićwłaściwysens
tytułu,Ammoniuszprzedstawiaopiswładzduszy,któredzielina
władzepoznawcze(
δυVάugigγVωσtiKo{
),takiejakintelekt,wy-
obraźniaizmysły,orazwładzeżyciowe(
ζωtiKo{
)lubpożądawcze
(
ὀpgKtiKo{
),takiejakuczuciaistanywoli.Podziałwładzumoż-
liwiaAmmoniuszowiwskazaniekluczowejróżnicymiędzywy-
13Por.Ammoniusz,InDeint.,4,17–24.Zagadnienietaxis(łac.or-
do)należydopunktówtradycyjnieomawianychprzezkomentatorów
wewstępiedokomentowanegodzieła;sątotzw.kephalaialubdida-
scalica;więcejnatentematpor.M.Plezia,Decommentariisisagogicis,
Kraków1949orazT.Tiuryn,SystemdidaskalikówwkomentarzuBoec-
juszadoIsagogi,nMeander”,61(2006),nr1–2,s.66–85.
14Por.Ammoniusz,InDeint.,4,10–16.
15Por.Ammoniusz,InDeint.,4,5–16.Wszystkiecytatyzautorów
starożytnychwtekścieWstępu,KomentarzaorazDodatkusąwtłuma-
czeniuwłasnymautora.
16DziełoPerihermeneiasjesttylkoprzypisywaneDemetriuszowi,
niejestzaśjegoautorstwa.Wwydaniachwspółczesnychdziełotowy-
stępujepodłacińskimtytułemLiberDeelocutione(nOstylupisarskim”).
